Applying Colleges in USA
(Written by)
Yan Aung
Wabash College
Indiana, USA
2 of 10
Applying Colleges in USA
America မွာေက်ာင္းတက္မယ္ဆုိရင္ TOEFL ကုိမေၿဖမေနရ ေၿဖရပါတယ္။ Scholarship
ပါေလွ်ာက္မယ္ဆုိရင္ SAT-I, SAT-II စတာေတြကုိဆက္ေၿဖရပါမယ္။ ဒီေတာ႔ TOEFL
ဆုိတာဘာလဲ၊ ဘယ္လုိ Beat လုပ္လုိ႔ရႏုိင္မလဲ ဆုိတာေတြကို ကၽြန္ေတာ္စေၿပာလုိပါတယ္။
TOEFL ၃ မ်ိဳးရွိပါတယ္.
1. PBT (Paper-Based Test)
2. CBT (Computer-Based Test)
3. iBT (Internet-Based Test) ေတြပါ.
iBT ကုိၿမန္မာႏုိင္ငံမွာ Aသုံးၿပဳေနၿပီလုိ႔ ႀကားရပါတယ္. (မဟုတ္ရင္လည္း ၿပန္ေၿပာေပးပါ)။
ဒါကေတာ႔ အဲဒီ႔ Test ေတြ အေႀကာင္းကုိ Detail ရွင္းၿပေပးထားတာပါ.
ဘာသာမၿပန္ေပးေတာ႔ပါဘူး။ မရွင္းတာရွိရင္ ေမးပါ။
Since its introduction in late 2005, the Internet-based test (iBT) has progressively
replaced both the computer-based (CBT) and paper-based (PBT) tests. The iBT
has been introduced in phases, with the United States, Canada, France,
Germany, and Italy in 2005 and the rest of the world in 2006, with test centers
added regularly.
The demand for test seats remains very high even after almost a year after the
introduction of the test: Candidates have to wait for months since short-term test
dates are fully booked. The four-hour test consists of four sections, each
measuring mainly one of the basic language skills (although some tasks may
require multiple skills) and focusing on language used in an academic, highereducation
environment. Note-taking is allowed in the iBT.
3 of 10
1. Reading
After each academic reading passage (out of 3–5), questions are posed about
content, intent of the author, and ideas inferred from the passage. New types of
questions in the iBT require paraphrasing, filling out tables, or completing
summaries. Generally prior knowledge of the subject under discussion is not
necessary to come to the correct answer, though a priori knowledge may help.
2. Listening
Questions refer to the content and intent of the phrases, as well as to the
speakers' attitude and meaning, either in short conversations or in lectures.
3. Speaking
New to the iBT, this section contains questions relating to personal experiences
or preferences, as well as tasks that also involve reading passages and listening
to short conversations and lectures. Test takers are expected to convey
information, explain ideas, and defend opinions clearly, coherently, and
accurately.
4. Writing
One task requires test takers to defend a position relative to a specified general
topic. In the other task, a reading passage and a lecture are presented, and test
takers must answer a question relating the main points of both the passage and
the lecture.
(Detailed descriptions and samples are available at the official website.)
4 of 10
Computer-based
The computer-based test (CBT) was abolished on September 30, 2006. It is
divided into four sections, measuring language proficiency in listening, structure
(grammar), reading and writing. Note-taking is not allowed.
1. Listening Comprehension (45–70 minutes)
* Type of Questions: Conversations between two or more people in academic
environments. Short conversations between students and lectures may be
possible conversations. Questions are basically of the who said what type.
2. Structure (grammar) (15–20 minutes)
* Type of Questions: Identify the erroneous word(s) in the sentence. Fill in the
blanks using the appropriate word.
3. Reading Comprehension and Vocabulary (70-90 minutes)
* Type of Question: Questions are posed about content, intent of the author,
and ideas inferred from each of the 3–4 passages given.
4. Essay Writing (30 minutes)
* Type of Question: To write an essay on a given general topic and take a
position toward it, e.g., "Is stem cell research necessary? Explain your stance."
The Listening and Structure sections are computer-adaptive, meaning that the
difficulty level of each question depends on the correctness of previous
responses.
Three subscores are obtained, each of which is given on a 0–30 scale: Listening,
Structure/Writing (combined), and Reading. These subscores are averaged to
obtain the final score, which is on a 0–300 scale. The Writing score is reported
separately, on a 0–6 scale.
5 of 10
Paper-based
In areas where the iBT and CBT are not available, a paper-based test (PBT) is
given. The PBT tests essentially the same skills as the CBT, albeit with some
differences, noticeably the number of questions (which is higher in the PBT) and
the score scales. The final PBT score ranges between 310 and 677 and is based
on three subscores: Listening (31–68 ), Structure (31–68 ), and Reading (31–67
). Unlike the CBT, the score of the Writing section (referred to as the Test of
Written English, TWE) is not part of the final score; instead, it is reported
separately on a scale of 0–6.
6 of 10
Overview of the verview Schools and TOEFL
ဒီေတာ႔ iBT, CBT, PBT ၿဖစ္ခ်င္ရာၿဖစ္စမ္းပါေစ။ သူတုိ႔ကို Beat လုပ္ဖုိ႔နည္းလမ္းကေတာ႔
သိပ္မကြာပါဘူး။ TOEFL Aတြက္ Practice လုိပါတယ္။ မ်ားမ်ားေလ႔က်င္႔ရင္
တစ္ခ်ိဳ႔ေနရာေတြမွာ ဘာေၿပာမွန္းမသိလုိက္တာေတာင္မွ အေၿဖမွန္ကုိ ရႏုိင္ပါတယ္။ ဘာလို႔
ဒီအေၿဖမွန္တာလည္းလုိ႔ TOEFL ကၿပန္မေမးပါဘူး။ ဒါကုိက အားသာခ်က္တစ္ခုပါပဲ။ ဒီေတာ႔
သူ႔ရဲ႔ Trick ေလးေတြကုိ ေရွာင္တတ္တိမ္းတတ္၊ အသုံးခ်တတ္ဖုိ႔ မ်ားမ်ားေလ႔က်င္႔ပါ။
ကၽြန္ေတာ္ TOEFL ေၿဖခဲ႔တုန္းက ရင္းႏွီးခဲ႔ရတဲ႔ ကုိယ္ေတြ႔ေလးေတြကုိ
ညွပ္ညွပ္ၿပီးေၿပာသြားပါမယ္။
ေက်ာင္းေလွ်ာက္တဲ႔အခါမွာ ကုိယ္ေလွ်ာက္တဲ႔ေက်ာင္းရဲ႔ Criteria ကုိ အရင္စုံစမ္းပါ။ ဘာ Test
ေတြလုိမလဲ။ ဘယ္လုိ Recommendation ေတြေတာင္းလဲ။ International Student ေတြရဲ႔
အခ်ိဳး ဘယ္ေလာက္ေလာက္ရွိလဲဆုိတာေတြ အပါအ၀င္ အဲဒီ႔ေက်ာင္းရဲ႔ Rank
ကုိလည္းသိေနပါေစ။ America မွာ ေက်ာင္းေတြ ၄၀၀၀ နီးပါးေလာက္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔
Aားလုံးမေကာင္းပါဘူး။ တစ္ခ်ိဳေက်ာင္းေတြဆုိ ပုိက္ဆံကုိပဲ Uီးတည္ထားတယ္။ ဘာေမးေမး
ပုိက္ဆံပဲ။ Aဲဒီ႔ေတာ႔လည္း Forget it! ေပါ႔။ ေက်ာင္းေပါပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔လည္း
Aခ်ိန္ယူၿပင္ဆင္ဖုိ႔လုိပါတယ္။
ေက်ာင္းအေႀကာင္းနဲ႔ TOEFL အေႀကာင္း ယွU္ေၿပာသြားပါမယ္။ ေက်ာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတဲ႔အထဲက
ကုိယ္သေဘာက်တဲ႔ေက်ာင္းကုိ ေရြးၿပီးရင္ Email Contact မွန္မွန္လုပ္ပါ။
Aားမနာတမ္းေမးပါ။ အိမ္မွာ ေက်ာင္းေတြကုိ list လုပ္ထားၿပီး Data ေလးေတြခ်ေရးထားပါ။
ဥပမာေၿပာရရင္
1. School Name
2. Contact Address, Email, Person, etc...
3. Minimum TOEFL Requirement
4. SAT Required?, If which one? SAT-I or SAT-II or both?
5. Application Deadline, Rolling Admission?, EA?, ED?
6. Annual Tuition Fees
7. Academic Reputation
8. Selectivity
7 of 10
ဒါက Uပမာပါ။ ကုိယ္ႀကိဳက္သလုိလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ EA, ED Aေႀကာင္းထပ္ရွင္းၿပပါမယ္။ EA
ဆုိတာ Early Admission ပါ။ ဒီေက်ာင္းကုိ Aရမ္းႀကိဳက္လုိ႔ တစ္ၿခားေက်ာင္းေတြထက္
ဦးစားေပးၿပီးတင္လုိက္ပါတယ္ဆုိတဲ႔ပုံစံမ်ိဳးေပါ႔။ Deadline က Regular Deadline
ထက္တစ္လေလာက္ ပုိေစာတတ္ပါတယ္. Scholarship Fund ေတြဘာေတြရွိရင္ ကုိယ္႔ကုိ
ဦးစားေပးစဥ္းးစားေပးပါတယ္။ Contract မရွိပါဘူး။ ဒီေက်ာင္းကုိရလည္း
တစ္ၿခားေက်ာင္းေတြက Admission ရရင္ သြားတက္လုိ႔ရပါတယ္။ No Bond ပါ.
ED ကေတာ႔ Early Decision ပါ. EA နဲ႔ တူတူပါပဲ။ ဒါေပမယ္႔ Sign ထုိးရတယ္။ Admission
ရရင္ ဒီေက်ာင္းကုိပဲတက္ပါမယ္ေပါ႔။ ဒါက EA နဲ႔ ED ပါ။ ေကာင္းတာလည္းရွိသလုိ
ဆုိးတာလည္းရွိပါတယ္။ ေကာင္းတာက UီးစားေပးစU္းစားတယ္။ Scholarship ရွိရင္လည္း
ကုိယ့္အတြက္ ဦးစားေပးတယ္။ မေကာင္းတာက ဒီေက်ာင္းရၿပီးမွာ
ဒီ႔ထက္ပုိေကာင္းတဲ႔ေက်ာင္းေတြရရင္ သြားလုိ႔မရတာပါပဲ။ (မရွင္းရင္ဆက္ေမးပါ.)
Rolling Admission ကေတာ႔ Deadline မရွိပါ။ ဒါေပမယ္႔ Aရမ္းႀကီးေတာ႔လည္း
ေနာက္က်ၿပီးမွ သြားမေလွ်ာက္နဲ႔ေပါ႔။ တစ္ခုခုလုိရင္ လိုက္ဖို႔ အခ်ိန္မမီွတာေတၿြဖစ္တတ္လို႔
အားလုံးကုိေစာေစာၿပီးေအာင္သာလုပ္ထား၊ ေလွ်ာက္ထားေစခ်င္ပါတယ္.
အႀကမ္းဖ်င္း Deadline ေတြကေတာ႔ August (Fall Semester) မွာ
လာတက္ခ်င္သူေတြAတြက္ December 15, Jan 2, or Jan 15
ေလာက္ၿဖစ္တတ္ႀကပါတယ္။ Postmarked Date ပါ။ January (Spring Semester)
မွာလာတက္ခ်င္သူေတြAတြက္ June~August ထဲမွာ Deadline ေတြရွိပါတယ္။
အႀကမ္းဖ်င္း TOEFL Requirement ကေတာ႔ PBT (500~550) ပါ. CBT Equivalent
ကေတာ႔ (173~213) ပါ။ Scholarship ေလွ်ာက္ခ်င္သူမ်ားကေတာ႔ TOEFL ကုိ 580
ေလာက္ Minimum လုိပါတယ္။ 600 ေက်ာ္ရင္ စိတ္ခ်ရပါတယ္။
8 of 10
Public and Private Colleges (U.S.A)
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက U.S မွာေက်ာင္းတက္မယ္႔ကိစၥေၿပာလုိက္တာနဲ႔
ေက်ာင္းစရိတ္ေစ်းႀကီးတယ္ဆုိၿပီး စေၿပာႀကပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ မၿငင္းလုိပါဘူး။ ဒါေပမယ္႔
ေက်ာင္းစရိတ္ထက္ အေရးႀကီးတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းစရိတ္ကိစၥကုိ
ကၽြန္ေတာ္သိပ္ၿပီးေတာ႔ ေခါင္းထဲမထည္႔ေစခ်င္ေသးဘူးဗ်။ တစ္ၿခားကိစၥေတြ
အမ်ားႀကီးရွိေသးတယ္။ အဲဒါေတြကိုေၿပာေနရင္းနဲ႔ ေက်ာင္းစရိတ္ကို ဘယ္လုိ
ေၿဖရွင္းႏုိင္မလဲဆုိတာ ညွပ္ေၿပာသြားပါမယ္။
ဘာအေရးအႀကီးဆုံးလဲ။
ေအာင္စိတ္ပါ။ ကုိယ္႔ကုိယ္ကုိ ယုံႀကည္မႈစထားတတ္ဖုိ႔ အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။
ယုံႀကည္မႈတစ္ခုဟာ အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာကုိ ေသးငယ္သြားေစႏုိင္ေလာက္တဲ႔
စြမ္းAားတစ္ခုေပးပါတယ္။ ငါ U.S ကုိေရာက္ရမယ္လုိ႔ ေအာင္စိတ္စထားလုိက္ပါ။
အဲဒီ႔စိတ္မရွိရင္ေတာ႔ ရွိေAာင္ ခုပဲစေမြးလုိက္ပါ။ Ok. U.S ကုိလာေတာ႔မယ္႔လူတစ္ေယာက္ကို
ေAာင္ႏုိင္ေရးနည္းလမ္းေတြ ကၽြန္ေတာ္စေၿပာပါမယ္။
ကုိယ္ေလွ်ာက္မယ္႔ေက်ာင္းေတြ၊ ကုိယ္စိတ္၀င္စားတဲ႔ ေက်ာင္းေတြကုိ List လုပ္ၿပီး မွန္မွန္
Contact လုပ္ဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ေရးခဲ႔ၿပီးပါၿပီ။ U.S မွာ ေက်ာင္း အဓိက ၂ မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ Private နဲ႔
Public ပါ။ Private Colleges ေတြက ကုိယ္ပုိင္ Fund နဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ Trustee Board
Aဖဲြ႔ရွိပါတယ္။ သူတို႔ကုိ Aစုိးရကလည္း နည္းနည္းေထာက္ပါတယ္။ Public Colleges
ေတြကေတာ႔ Government-Funded Schools ေတြပါပဲ။ အားသာခ်က္နဲ႔
အားနည္းခ်က္ေတြကုိ္ေရးၿပပါမယ္။
Private
ေစ်းႀကီးတယ္။ တစ္ႏွစ္ကုိ U.S $ 30,000 ပတ္၀န္းက်င္မွာ ရွိတယ္။ နာမည္ပုိႀကီးႀကတယ္။
Aလုပ္ရွင္ေတြႀကိဳက္တယ္။ ပညာေရး Aဆင္႔Aတန္းၿမင္႔မားတယ္။ Scholarship Programs
ေတြရွိတယ္။ ရက္ရက္ေရာေရာေပးတတ္တယ္။ Full Scholarships Aထိ Provide
လုပ္တတ္ႀကတယ္။ အၿပိဳင္အဆုိင္မ်ားတယ္။ admission ခက္တယ္။ TOEFL အၿပင္ SAT
Scores ေတြပါေတာင္းတတ္ႀကတယ္။ ေနာက္ဆုံးတစ္ခုက Counselor နဲ႔ Visa Interview မွာ
တစ္ပန္းသာတယ္။ (Counselor က Public School သြားမယ္႔သူေတြကုိ
နည္းနည္းေလးပုိရစ္တတ္တယ္။ But, it’s not a big deal ပါ။ ဒါေပမယ္႔
သိသင္႔သိထုိက္တာမွန္သမွ် ကၽြန္ေတာ္ မခ်န္ထားခဲ႔ခ်င္ဘူးေလ)
9 of 10
Public
ေစ်းသက္သာတယ္။ တစ္ႏွစ္ကို U.S $ 8,000~15,000 ပတ္၀န္းက်င္မွာပရဲ ိွတတ္ႀကတယ္။
ေစ်းသိပ္ႀကီးတဲ႔ public school ေတာင္ 25,000 ကုိ မေက်ာ္ဘူး။ public schools ေတြ
ပုိမ်ားတယ္။ ပညာေရး Level မဆုိးႀကပါဘူး။ အလုပ္ေလွ်ာက္ရင္ေတာ႔ နည္းနည္း Challenge
ၿဖစ္တတ္တယ္။ ကုိယ္႔ရဲ႔ ၿပိဳင္ဘက္ေတြက Private ေက်ာင္းက လာတဲ႔သူေတြဆုိရင္ေပါ႔။
ကုိယ႔္ရဲ႔ Grade ေတြ၊ Activity ေတြ၊ Resume ေတြ ေကာင္းမယ္ဆုိရင္ေတာ႔ ေအးေဆးပါ။
Scholarship သိပ္မေပးပါ။ Admission လြယ္ပါတယ္။ TOEFL ေလာက္ပဲ Aဓိက
ေတာင္းတတ္ႀကပါတယ္။
ဒီေတာ႔ ဘာေလွ်ာက္မလဲ။ ဘာTest ေတြေၿဖထားသင္႔သလဲ။ ကုိယ္႔ကုိယ္ကုိယ္ၿပန္ေမးပါ။ SAT
(Scholastic Aptitude Test) က Challenge ၿဖစ္တယ္။ အခ်ိန္နည္းနည္းေပးရတယ္။
ႀကိဳးစားရတယ္။ ဒါေပမယ္႔ SAT Scores ရွိထားရင္ ေလွ်ာက္လုိ႔ရတဲ႔ ေက်ာင္း option
ပုိမ်ားလာမယ္။ ကံေကာင္းရင္ Scholarship ေတြပါ တစ္ခါတည္းရမယ္။ ေက်ာင္းစရိတ္
Aရမ္းသက္သာသြားမယ္။ Private/Public ေက်ာင္းေတြအားလုံးကုိ
လုိက္ေလွ်ာက္လုိ႔ရသြားတာ သိပ္ေကာင္းတဲ႔ Aားသာခ်က္တစ္ခုပါ။ Counselor နဲ႔ေတြ႔ရင္
ကုိယ္က Scholarship ရထားတဲ႔သူမုိ႔လုိ႔ နည္းနည္း ေၿပာအားပုိရွိတယ္။ သူကလည္း respect
ေပးပါတယ္။ ၿပန္ရတာက ကုိယ္ေပးလုိက္ရတာထက္ပုိမ်ားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ recommend
လုပ္ပါတယ္။
U.S ကုိ ၿမန္ၿမန္ေရာက္ခ်င္တယ္။ ပုိက္ဆံလည္းတတ္ႏုိင္တယ္ ဆုိရင္ေတာ႔ ေစ်းသက္သာတဲ႔
public school ေတြထဲက Rank ေကာင္းတဲ႔ ေက်ာင္းေတြကုိေရြးေလွ်ာက္ပါ။ TOEFL တစ္ခုပဲ
ေၿဖစရာလုိပါလိမ္႔မယ္။ Admission လည္းရဖုိ႔ ၈၀ % ရွိေႀကာင္းပါ။ Counselor
နဲ႔ေတြ႔ရင္ေတာ႔ ေၿပာတတ္ဖုိ႔လုိပါမယ္။ ဘာေႀကာင္႔ Public School ကုိေလွ်ာက္ပါတယ္။
ဘယ္သူေတြက Sponsor ေပးပါမယ္စသည္ေတြကုိေပါ႔…
ဒီေတာ႔ကာ ေက်ာင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ Overview Idea
တစ္ခုရသြားေလာက္ၿပီထင္ပါတယ္။ ကုိယ္ဘာလုပ္ႏုိင္မလဲ၊ ကုိယ္႔ရဲ႔ resource
ေတြကဘာရွိလဲ ဆုိတာေတြသာမက နည္းနည္းလည္းလုိက္လုပ္ႀကည္႔လုိက္ပါ။ SAT ဆုိတာနဲ႔
“ဟား… ငါေတာ႔ မလုပ္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ကုိယ္႔ကုိယ္ကုိ ပိတ္မေၿပာလုိက္ပါနဲ႔”။
10 of 10
ေလာကႀကီးမွာအခက္အခဲနဲ႔ အခြင္႔အေရး ဒြန္တြဲေနပါတယ္။ ဒြန္တြဲေနပါတယ္။ အခက္အခဲဲကိုရင္မဆုိင္ဘဲ
အခြင့္အေရးမရလုိ. ၿမည္္တြြန္ေတာက္္တီီးေနသူဟူဟာ
မရင္႔္႔က်က္္မၿပည္႔၀ေသတဲ႔သူ္ေယာက္ပါပ ဲ
သင္႔ရဲ႔ေသြးရဲသလား။
ရဲတယ္ဆုိရင္ ေနာက္ထပ္တင္မယ္႔ ကၽြန္ေတာ္႔ post ေတြကုိ ဆက္ဖတ္ပါ။ ခုကတည္းက
ေက်ာင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ information ေတြကုိ organize လုပ္ဖုိ႔ plan စဆြဲပါ။
ကဲ. ဘာလုိေသးလဲ။
ထပ္ေၿပာမယ္။
ေအာင္စိတ္ကုိေမြးပါ။
ေရေသာက္ရင္ေတာင္ မေသာက္ခင္ ေရခြက္ကုိ ငုံ႔ႀကည္႔ၿပီး ကုိယ္႔အရိပ္ကုိ
ကုိယ္ၿပန္ႀကည္႔ၿပီးဒီလုိေၿပာပါ။
“ငါ အေမရိိကား ကို ေရာက္္ရမယ္ လို႔…"

ဘာရယ္မဟုတ္ အင္တာနက္ထဲ ေလွ်ာက္သြားေနရင္းနဲ႕ အလံေတြအေၾကာင္းေရာက္သြားတယ္။ အလံဆိုတာက ဟိႏၵဴ ဘာသာစကားပါ။ ျမန္မာမွာေတာ့ အရင္တုန္းက အလံ လို႕သံုးတာ မၾကားဖူးဘူး။ တံခြန္၊ ကုကၠား ဆိုတာေတြပဲရွိတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အိႏၵိယလူမ်ိဳးေတြ ေရာက္လာေတာ့မွပဲ သူတို႕စကားေတြလဲ ျမန္္မာစာထဲ ေရာလို႕ ၀င္လာေတာ့ မဆလာ၊ အာလူး၊ ေဂၚဖီ၊ ပလာတာ စတာေတြနဲ႕အတူ အလံ ဆိုတာလဲ အသံုးတြင္က်ယ္လာပါတယ္။ အင္တာနက္ထဲ ျမန္မာအလံေတြအေၾကာင္း ရွာမိေတာ့ အေစာဆံုး အလံ အေနနဲ႕ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၅၀၀ ေလာက္က အသံုးျပဳတဲ့အလံ လို႕ ယူဆရတဲ့ ဟသၤာအလံ ကိုေတြ႕မိပါတယ္။

အစိမ္းေအာက္ခံမွာ အ၀ါေရာင္ ဟသၤာရုပ္နဲ႕ အလံဟာ ဟံသာ၀တီ ေနျပည္ေတာ္မွာ အသံုးျပဳတဲ့ အလံျဖစ္မယ္လို႕ ခန္႕မွန္းမိပါတယ္။ သူ႕ထက္ နည္းနည္း ေနာက္က်ၿပီး အသံုးျပဳတာကေတာ့ ျမန္မာ စစ္တပ္ေတြမွာ ေရွ႕ဆံုးက ခ်ီတဲ့ သူရဲႀကီး တံခြန္ ဆိုတာပါပဲ။ ၾကက္လွ်ာစြန္း ၃ ခုနဲ႕ အလယ္မွာ န၀ရတ္ကိုးပါး စီခ်ယ္ထားတဲ့ သူရဲႀကီးတံခြန္ဟာ သူရဲေကာင္းတို႕ အမွတ္အသား လို႕ သိရပါတယ္။

ေနာက္ တံခြန္တစ္ခုကေတာ့ မင္းတုန္းမင္းရဲ႕တပ္မ်ား စစ္ခ်ီရာမွာ သံုးတဲ့ တံခြန္လုိ႕ ဆိုပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေတာ့ အတိအက် မွတ္တမ္းနဲ႕ မျမင္ဖူးပါ။ ၾကက္လွ်ာစြန္း ၃ ခုပါ အလံမွာ အလယ္က အနက္ေရာင္ အေပါင္းသေကၤတ နဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။

ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္မွာ အသံုးျပဳခဲ့တယ္လို႕ ေသေသခ်ာခ်ာ ေျပာႏိုင္တဲ့ အလံတစ္ခုကေတာ့ ေဒါင္းအလံပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေဒါင္းအလံကို ပံုစံ အေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႕ အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ အခု ေဒါင္းအလံကေတာ့ မင္းခမ္းမင္းနားမ်ားမွာသံုးတဲ့ အျဖဴေရာင္ ပိုးသားေအာက္ခံမွာ အနီေရာင္ ခ်ည္ထိုးေဒါင္းရုပ္ေဖာ္ထားတဲ့ အလံပါ။ တံခြန္ပံုစံ ၾကက္လွ်ာ အနားသတ္မဟုတ္ပဲနဲ႕ ေလးေထာင့္ပံုစံ အလံျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီကတည္းက စလို႕ အၿမီးျဖန္႕ၿပီးကေနတဲ့ ေဒါင္းဟာ ျမန္မာ့အမွတ္တံဆိပ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေဒါင္းဟာ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ ျမန္မာဘုရင္ေတြရဲ႕ အမွတ္တံဆိပ္ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ေဒါင္းတံဆိပ္ ဒဂၤါး၊ ေဒါင္းအလံ စသည္ျဖင့္ ဘုရင္တို႕ရဲ႕ အမွတ္အသားကိုျပတဲ့ေနရာမွာ ေဒါင္းရုပ္ကို အသံုးျပဳလာပါတယ္။ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီအစိုးရ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာင္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ကိုယ္စားျပဳအလံဟာ ယူနီယံဂ်က္ အလံနဲ႕ ေဒါင္းတံဆိပ္ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ အလံ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

ဒီ အျပာေရာင္ေအာက္ခံမွာ ေဒါင္းတံဆိပ္နဲ႕ ယူနီယံဂ်က္ အလံဟာ ဒိုင္အာခီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပးတဲ့အခ်ိန္က စလို႕ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ အလံအေနနဲ႕ အသံုးျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ကို ေတာ္လွန္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာလြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (BIA) ကလည္း ၃ ေရာင္ခ်ယ္ ေဒါင္းအလံကိုပဲ အသံုးျပဳခဲ့ျပန္ပါတယ္။

ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကေတာ့ အနီေအာက္ခံမွာ အျဖဴေရာင္ ၾကယ္တစ္ပြင့္ပါတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးအလံကို အသံုးျပဳလာပါတယ္။

ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးၿပီိးလို႕ အဂၤလိပ္ အစိုးရ ျပန္လာတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ယူနီယံဂ်က္ ေဒါင္းအလံကိုပဲ ဆက္လက္ အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင္ခံအတြက္ သီးသန္႕ အမွတ္တံဆိပ္ အေနနဲ႕ ယူနီယံဂ်က္ရဲ႕ အလယ္တည့္တည့္မွာ ေဒါင္းရုပ္ပါတဲ့ အလံတစ္ခု တီထြင္ အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ ျပည္နယ္ ၅ ခုနဲ႕ ျပည္မ၊ ေအးခ်မ္းသာယာျခင္း၊ ရဲရင့္ျပတ္သားျခင္း ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ေတြကို ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ ၾကယ္ျဖဴ ၆ ပြင့္နဲ႕ ျပည္ေထာင္စုအလံေတာ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တရား၀င္ အမွတ္အသား ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

သမၼတရဲ႕ အမွတ္တံဆိပ္ အေနနဲ႕က်ေတာ့ လိေမၼာ္ေရာင္ ေအာက္ခံမွာ ေဒါင္းတံဆိပ္ပါတဲ့ အလံကို အသံုးျပဳတယ္လို႕ ေတြ႕ရပါတယ္။

ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ အာဏာရလာတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုင္းနဲ႕ျပည္နယ္ ၁၄ ခု၊ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား အင္အားစု၊ ေအးခ်မ္းသာယာျခင္း၊ ရဲရင့္ျပတ္သားျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ေတြနဲ႕ ျပည္ေထာင္စု ဆိုရွယ္လစ္ သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အလံဟာ အနီေအာက္ခံနဲ႕၊ ဘယ္ဖက္ အေပၚေထာင့္မွာ အျပာေရာင္ေအာက္ခံ၊ စက္သြား၊ စပါးႏွံနဲ႕ အရြယ္အစားညီ ၾကယ္ျဖဴ ၁၄လံုးပံုစံ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။

ဒီအလံဟာ အခုလက္ရွိအခ်ိန္အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အမွတ္တံဆိပ္အျဖစ္ ရပ္တည္ေနတဲ့ အလံျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ဒီ အလံေတာ္ကိုလဲ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႕ ၫိွႏိုင္းတိုင္ပင္ေနၾကျပန္ပါၿပီ။ သံုးေရာင္ခ်ယ္ ေအာက္ခံမွာ အျဖဴေရာင္ ၾကယ္တစ္ပြင့္ ပါမယ္ဆိုတဲ့ အေျခခံ သတ္မွတ္ခ်က္တစ္ခုကိုေတာ့ ထုတ္ျပန္ထားၿပီး က်န္တာကေတာ့ ဘယ္လိုပံုစံျဖစ္မယ္ဆိုတာကို ဆက္္လက္ ေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။ ဒီေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာ့အလံေတြအေၾကာင္း အေတာ္ေလး ျပည့္စံုေလာက္ပါရဲ႕။
ငစေနထံမွ ကူးယူသည္။

သမုိင္းကုိ ျပန္ႀကည္ပါ။

သမုိင္းဆုိေသာ္လည္း ဟုိးေရွးေရွးတုန္းကႏွင့္ စမည္မဟုတ္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ (၂၀) ကႏွင့္စမည္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ ၀န္းက်င္ကာလမ်ားက ဆိုရွယ္လစ္ေဘာဂေဗဒအတြက္ စိန္ေခၚမႈ အေဟာင္းအသစ္မွန္သမွ်အား အန္တုႏုိင္စြမ္းကင္းမဲ့ ကုန္ဆံုးခဲ့ရသည့္ ႏွစ္မ်ားဟု ဆုိရမည္ပင္။ ေစ်းကြက္၏ ေတာင္းဆုိမႈအား မက္(ခ္)ေဘာဂေဗဒသည္ အလ်ဥ္မီေအာင္ လုိက္၍မေျဖရွင္းႏုိင္
ေတာ့။ ကုန္ထုတ္စြမ္းအားစုအတြင္း၌ အာဏာရလာသည့္ “လူတန္းစားသစ္” သည္ ကုန္လုပ္ဆက္ ဆံေရးတြင္ အဟန္႔အတားအျဖစ္ ျဖစ္လာေစခဲ့၏။ ထုိထုိေသာ ျပႆနာျဖင့္ ဗဟုိစီမံကိန္းစီးပြားေရး စနစ္သည္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစရန္ ျဖစ္ေစခဲ့ရ၏။

ဆုိရွယ္လစ္ေဘာဂေဗဒ၏ ေန၀င္ခ်ိန္။
ဆုိရွယ္လစ္ႏုိင္ငံမ်ား၏အေျခခံအေဆာက္အဦ ယုိင္နဲ႔ၿပိဳလဲခ်ိန္ဟု ဆိုရမည္ပင္။ အေရွ႕ဥေရာပ
ႏိုင္ငံမ်ား ရင္ဆုိင္အခက္ႀကံဳေနရသကဲ့သို႔ ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္သစ္တုိ႔တြင္
လည္း ထုိစိန္ေခၚမႈမ်ားက ေသေရးရွင္ေရးျပႆနာမ်ားပင္။ မည္သူမွ မလြတ္။ ေျပာင္းလဲႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားၾက၏။ ေက်ာ္လႊားႏုိင္ရန္ လံု႔လျပဳၾက၏။ အလွည့္အေျပာင္းမ်ားျပဳလုပ္ၾက၏။

“ေဂၚဗာေခ်ာ့” ၏ “ဂလတ္စ္စေနာ့ ” ၊ “ ပယ္ရီစထ႐ိုက္ကာ” ႏွင့္ “တိန္႔ေရွာင္ဖိန္” ၏ “ေၾကာင္
သီအိုရီ” တုိ႔ကား ဆုိရွယ္လစ္ႏိုင္ငံမ်ား၏အေျခခံအေဆာက္အအံုဆုိင္ရာ ကုထံုးသစ္မ်ား။ “လူႏွင့္႐ုပ္ပတ္၀န္းက်င္အညမည” သေဘာတရားႏွင့္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီသည္ လက္ေတြ႔တင္မူ ဦးေန၀င္း၏အေရၿခံဳဆုိရွယ္လစ္ပါတီဟူ၍ပင္ ဆုိရမည္ျဖစ္၏။ ဆုိရွယ္လစ္ အေရၿခံဳေသာ မဆလအတြင္း၌ “လူတန္းစားသစ္” တုိ႔ ရွင္သန္၏။ ႀကီးပြား၏။ သေဘာတရားက စာအုပ္အျဖစ္ လက္ထဲတြင္ ကိုင္ထားရန္ျဖစ္ၿပီး။ အက်ဳိးစီးပြားကိုမူ “၀မ္း” ထဲ၌ ထည့္ထားၾက၏။ ဤအေျခအေနမ်ားျဖင့္ မဆလသည္ စိန္ေခၚမႈဒဏ္အား အန္မတုႏုိင္။ ၿပိဳ၏။

၁၉၈၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၅) ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာ့က်ပ္ေငြအား တရားမ၀င္ေငြေၾကးမ်ားအျဖစ္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ေၾကညာ၏။ ေငြေၾကးစနစ္က ၿပိဳၿပီ။ ေငြေဖာင္းပြမႈက ျမင့္တက္၍လာ၏။ ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ားက ေၾကာက္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ထုိးတက္၍ေနသည္။ တဦးခ်င္း၀င္ေငြ
က စုိက္၍က်ဆင္းၿမဲ။ ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈက ထိန္း၍မရ။ ဆုိရွယ္လစ္ေစ်းကြက္တြင္ ေမွာင္ခိုေစ်း ကြက္က က်ယ္ျပန္႔၍ေနရာယူလာ၏။ ေနာက္ဆံုး ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုးႏုိင္ငံအဆင့္ စာရင္း၀င္ခဲ့ေတာ့
၏။

(ခ)

၁၉၈၈ “၈” ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုေပၚေပါက္ခဲ့ရျခင္း၏ အရင္းခံအေၾကာင္းတရားက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး
အရ တပါတီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မရွင္သန္ျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) အား မယံုၾကည္ျခင္းပင္ျဖစ္ၿပီး လတ္တေလာအေၾကာင္းတရားအျဖစ္က စီးပြားေရး က်ပ္တည္းမႈ ျပႆနာျဖစ္သည္ဟု ဆုိရမည္။

ထုိစဥ္က ရင္ဆုိင္ေနရေသာ ျမန္မာ့စီးပြားေရးျပႆနာသည္ မဆလအတြက္ သခၤ်ဳိင္းေျမျဖစ္
ေစၿပီး တပါတီစနစ္အား နိဂံုးခ်ဳပ္ေစမည္ဟူသည္ကား ဦးေန၀င္းရိပ္မိ၏။ ဗစိန္-ထြန္းအုပ္ သခင္ ဂိုဏ္းခြဲတြင္ ခရီးသြားဟန္လႊဲျဖတ္သန္းခဲ့ဖူးေသာ သခင္ရႈေမာင္က “ေတြး” ႏုိင္၏။ သို႔ျဖင့္ ၁၉၈၈
ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ (၂၃) ရက္ေန႔ မဆလပါတီညီလာခံတြင္ ဥကၠ႒ ဦးေန၀င္းမွ ပါတီႏွင့္ တုိင္းျပည္သို႔ သူ၏ျပဳျပင္ေျပာင္းခ်င္ေသာ တူရႈခ်က္အား ဖြင့္ခ်ျပခဲ့၏။

“တပါတီစနစ္ကိုႀကိဳက္သလား”
“ပါတီစံုစနစ္ကိုႀကဳိက္သလား”
ဦးေန၀င္း၏ “ပါတီစံုစနစ္” ျပဳျပင္ေျပာင္လဲေရးကား မဆလအား ဗဟိုျပဳမႈျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲျခင္းမ်ဳိးျဖစ္၏။ တနည္းအားျဖင့္ အာဏာရွင္တုိ႔၏ အာဏာအ၀န္းအ၀ိုင္းမွ အာဏာစက္ျဖင့္ ေျပာင္းလဲျခင္းျဖစ္၏။ မဆလပါတီတရပ္အေနႏွင့္ ဆက္၍ရွိမည္။ ပါတီ၏ေခါင္းေဆာင္မႈပိုင္း
တြင္ အျမင္အရ အေျပာင္းအလဲမ်ားျပဳလုပ္မည္။ မ်က္ႏွာဖံုးအေျပာင္းအလဲ။ သို႔ႏွင့္ ဦးေန၀င္း၊ ဦးစန္းယုတုိ႔ ပါတီမွ ႏုတ္ထြက္အနားယူၾက၏။

၁၉၈၈၊ စက္တင္ဘာ (၁၁) ရက္ေန႔တြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အေရးေပၚအစည္းအေ၀းေခၚယူၿပီး “ပါတီစံုစနစ္” အားက်င္းပရန္ လႊတ္ေတာ္က ဆံုးျဖတ္၏။ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီေရြးေကာက္ပြဲ က်င္း
ပေရး ေကာ္မရွင္အား မဆလမွ ဖြဲ႔စည္း၏။ ဦးဘေဌး၊ ေစာၾကာဒုိး၊ ဦးစန္းေမာင္၊ ဆရာခ်ယ္၊ ဦးေက်ာ္ၫြန္႔တုိ႔ ပါ၀င္၏။ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပမည့္ေန႔ရက္အား ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ၊ ဒီဇင္ဘာလ (၁၁) ရက္ေန႔အား သတ္မွတ္၏။ ၁၉၇၄ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအား ျပင္ဆင္ျဖည့္
စြက္ၿပီး ျပဳလုပ္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္၏။ ထုိကာလတေလွ်ာက္ မဆလ၏ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က ရွိေနမည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာေကာင္စီအရပ္ရပ္အား ဆုပ္ကိုင္ထားမည္။ ဤနည္းျဖင့္ ဦးေန၀င္း
က “တပါတီစနစ္”မွ “ ပါတီစံုစနစ္” သို႔ ေျပာင္းလဲလိုျခင္းျဖစ္သည္။ မဆလ၏ ပါတီစံုစနစ္သို႔ ေျပာင္းလဲလိုေသာ နည္းဗ်ဴဟာျဖစ္၏။

တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္မွ စက္တင္ဘာလ (၁၂) ရက္ေန႔တြင္ မဆလ၏ အေျပာင္းအလဲအစီအစဥ္အား တပ္မေတာ္သားမ်ားအားလံုးမွ လုိက္နာၾကရန္ ေရဒီယုိ
မွ တဆင့္မိန္႔ခြန္းေပး၏။ စက္တင္ဘာလ (၁၆) ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီဥကၠ႒က ႏိုင္ငံ
၀န္ထမ္းအားလံုး မဆလပါတီ၀င္အျဖစ္မွ ထုတ္ပယ္ေၾကာင္း ေၾကညာ၏။ ၿပီးလွ်င္ မည္သည့္
ႏို္င္ငံေရး ပါတီအဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္လည္း ပါ၀င္ခြင့္မရွိေၾကာင္း ထုတ္ျပန္၏။

မဆလပါတီ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလမ္းစဥ္အား လူထုက မယံုၾကည့္။ လူထုလက္ခံယံုၾကည္
သည္က ေတာ္လွန္ေရး။ မဆလအား တစမက်န္အလံုးစံုဖ်က္သိမ္းေရးႏွွွင့္ လူထုက တည္ေဆာက္ သည့္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္။ သို႔ႏွင့္ သိန္းသန္းခ်ီေသာ လူထုဆႏၵျပတုိက္ပြဲက ၿငိမ္းခ်မ္းစြာႏွင့္ ေတာင္းဆိုတုိက္ပြဲ၀င္လ်က္ရွိ၏။
“ၾကားျဖတ္အစုိးရ ဖြဲ႔စည္းေရး …”

လူထု၏ၾကားျဖတ္အစုိးရမွ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားက်င္းပမည္။ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္အား တည္ေဆာက္မည္။ အေျပာင္းအလဲအား လူထုမွ ျပဳလုပ္မည္။ မဆလ၏ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ျပဳလုပ္မည့္အေျပာင္းအလဲဟူသည္အား လူထုမွ လက္မခံ။ ျပတ္ျပတ္သားသား ျငင္းပယ္၏။ ဤသည္ပင္ စစ္္တပ္အာဏာသိမ္းရျခင္း၏ အဓိကအေၾကာင္းတရားျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္ေကာင္စီေနရာတြင္ န.၀.တ ျဖစ္လာ၏။

(ဂ)

၁၉၈၈ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းၿပီး ေနာက္တေန႔တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ န.၀.တ၏ အစည္းအေ၀းက ပါတီစံုေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရး ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ႏွင့္ေတြ႔ဆံုသည့္ အစည္းေ၀းျဖစ္သည္။
ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ဆရာခ်ယ္သည္ပင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕လူထုဆႏၵျပမႈမ်ားေၾကာင့္ လမ္းပိတ္ဆို႔ေန၍ အစည္းအေ၀းသို႔ မလာႏုိင္။ ဤအေျခအေန၌ န.၀.တ မွ ေကာ္မရွင္ႏွင့္ေတြ႔ဆံုသည့္ အစည္း
အေ၀းျပဳလုပ္ျခင္းအား ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ စစ္အုပ္စုသည္ မဆလ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး နည္းဗ်ဴဟာအတြင္း အခိုင္အခံ့ရပ္တည္ေနသည္ကို ေတြ႔ရမည္။ န၀တ၏ တူရႈခ်က္က မဆလ၏ တူရႈခ်က္အတုိင္း မေျပာင္းလဲ။

၁၉၉၀ခုႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအား က်င္းပ၏။ ရလဒ္က စစ္အုပ္စုအတြက္ အခက္ေတြ႔
ေစ၏။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနည္းဗ်ဴဟာဆိုင္ရာ အက်ပ္ေတြ႔ေစသည္။ ဤတြင္ လႊတ္ေတာ္ေခၚ
ယူေပး၍ မျဖစ္ေတာ့။ နည္းဗ်ဴဟာ အက်ပ္အတည္းအား ေက်ာ္လႊားရန္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ တရပ္ဆြဲရန္ အမ်ဳိးသားညီလာခံအား စစ္အုပ္စုမွ ေခၚယူရေတာ့သည္။

အမ်ဳိးသားညီလာခံရလဒ္က “ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရနည္းဗ်ဴဟာ” အတြင္ အေရးႀကီးေသာ
အဆင့္ျဖစ္၏။ လြယ္လြယ္ကူကူႏွင့္ ေလ်ာ့ေပး၍မရ။ က်ားကုတ္က်ားခဲ ကာကြယ္ၾကမည္သာ။

ဤအတြက္ပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားက ရတနာသံုးပါးအား စစ္ဖိနပ္ႏွင့္ နင္းေျခ ေနျခင္းျဖစ္၏။ လွံစြပ္ႏွင့္ထုိး၏။ ေသနတ္ႏွင့္ပစ္၏။ အက်ဥ္းခ်၏။ တိုက္ပိတ္၍ႏွိပ္စက္၏။

ဤအတြက္ပင္ စက္တင္ဘာေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးႀကီးအတြင္းမွာပင္ ႀကံ့ဖြတ္ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ ပြဲမ်ားအား လုပ္ေနျခင္းျဖစ္၏။

အာဏာရွင္တုိ႔က ဗဟု၀န္းက်င္ျဖင့္ ဗဟု၀ါဒသို႔ ေျပာင္းလဲမည္မဟုတ္။ ဗဟု၀န္းက်င္ဖန္တီး၍
ဗဟု၀ါဒတည္ေဆာက္ျခင္းအား လူထုမွ လူထုအားႏွင့္သာ တည္ေဆာက္ရမည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ (၂၃) ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပသည့္ မဆလအေရးေပၚပါတီညီလာခံမွ
“ပါတီစံုစနစ္ က်င့္သံုးမလား” ၊ “တပါတီစနစ္ က်င့္သံုးမလား” ဟူသည္ကား လူထုဆႏၵ ခံယူပြဲျပဳလုပ္မည္ဟု “ေစ်းတင္” ၍ထား၏။ လူထုက လူထုတုိက္ပြဲႏွင့္ တပါတီစနစ္အား
ဖိတုိက္၏။ ဤတြင္ မဆလပါတီ၏ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ
(၁၁) ရက္ေန႔၌ လူထုဆႏၵခံယူပြဲျပဳလုပ္မည္ဟူေသာ “ေစ်း” အား ေလ်ာ့ပစ္၍ “ ပါတီစံုစနစ္”
အား က်င့္သံုးမည္ဟူသည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အား ခ်လိုက္ရ၏။ သမိုင္းက မေ၀းေသး။ လူထု
တုိက္ပြဲႏွင့္သာ လူထု၏ဦးတည္ခ်က္အား ရယူႏုိင္၏

လိပ္ကေလးလုိ ေနမယ္.သူ

လိပ္ကေလးလုိေနမယ့္သူ
မုိးမခ ၀င္း
ႏို၀င္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၀၇

အရွင္ဥာဏိႆရ ၏ စစ္ကိုင္းေတာင္ရုိးတြင္ ၁၃၆၉ ေတာ္သလင္းလဆန္း ၆ ရက္္ က ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ”လိပ္ကေလးလုိေနပါ” ဟူေသာ တရားေတာ္ကုိ နာယူျပီးေနာက္မွာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ေသာ ခံစားခ်က္လုိ႕ပဲ ဆုိမလား။ သုိ႕ေသာ္နားဆင္ၾကည္႕ေလ၊ နက္နဲေလ ျဖစ္ရပါသည္ဟု ဆိုပါမည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား တရားေဒသနာမ်ား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့စဥ္အခါက အရွင္ဘုရား၏ တရားေတာ္မ်ား သည္ ခက္ခဲလြန္းလွပါသည္။ သုိ႕ျဖစ္ပါ၍ လူပရိသတ္အမ်ား နားလည္ေစဖုိ႕ ဟုဆုိကာ ”အထကထာ” အဓိပၸါယ္ဖဲြ႕ ဆုိခဲ့ၾကရျပီး၊ ထုိ္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ထားေသာ တရားပင္လွ်င္ ခက္ပါေသးသည္ဆုိကာ ထပ္မံ၍ "ဋီကာ” အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ခဲ့ၾက ရျပန္ေလသည္ဟု ေလ့လာခဲ့ဖူးသည္။

ယခုလည္း အရွင္သဲကုန္းဆရာေတာ္၏ တရားသည္ ဤသို႕ ျဖစ္ေနေတာ့မည္။ ဆရာေတာ္ေဟာၾကား ေတာ္မူလုိက္ေသာ တရားေတာ္က ခက္ခဲ နက္နဲလုိက္တာ ဘုရား။ သာမန္ တရားနာပရိသတ္ၾကီးက ဆရာေတာ္ဆုိလုိေသာ အဓိပၸါယ္ကုိ ျမင္ေတြ႕ၾကပါမည္လားဟု စုိးရိမ္စိတ္ေတြျဖစ္ကာ ဤေဆာင္းပါးကုိ ေရးလုိက္ရပါသည္။

လိပ္ကေလးလုိ ေနပါတဲ့။

ဆရာေတာ္ၾကီးက မိန္႕လုိက္ျခင္းပါ။

ဆရာေတာ္ၾကီးက လမ္းျပလုိက္ျခင္းပါ။

တကယ္ လုိက္နာဖုိ႕ ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာျပည္တြင္းက လူမ်ား တကယ္ လုိက္နာရမည္႕လမ္းကုိ ခ်ျပလုိက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာျပည္သူ ျပည္သားမ်ား အားလုံး၊ အားလုံးအတြက္ ျဖစ္ပါသည္။ အားလုံး ဟု ဆုိေသာေၾကာင့္ အားလုံး လုိက္နာႏုိင္ဖုိ႕ လုိအပ္ပါသည္။ အားလုံးလုိက္နာႏုိင္ဖုိ႕ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မည္သူမဆုိ အလြယ္တကူ လုိက္နာႏ္ုိင္ရပါမည္။ အားလုံးသည္ အလြယ္တကူလည္း လက္ခံႏုိင္ရမည္။ ထုိ႕ျပင္ အေရးအၾကီးဆုံး အခ်က္က အားလုံးသည္ အႏၱရယ္ကင္းစြာျဖင့္ လက္ခံက်င့္သုံးႏုိင္ျခင္း ျဖစ္ ရမည္ ဆုိေသာ အခ်က္ျဖစ္သည္။

အားလုံးထဲတြင္ လူတုိင္း ပါ၀င္သည္။ အိမ္ထဲမွာ ေနသူေရာ၊ အိ္မ္ျပင္ထြက္ အလုပ္လုပ္ေနရသူ ေရာ၊ ရုံးသမားေတြေရာ၊ ေက်ာင္းတက္ေနသူေတြေရာ၊ တကၠသုိလ္တက္ေနသူေတြေရာ၊ ေစ်းေရာင္းေနသူေတြ စသည္ စသည္ျဖင့္ ပါ၀င္ပါသည္။(ကုိယ့္ဘာသာကုိယ္ စဥ္းစားေတာ္မူၾကပါကုန္)

ဤသုိ႕ လုိက္နာျခင္းျဖင့္ ရေသာအက်ဴိးက ဘာလဲဆုိေတာ့ ကုိယ္ အႏၱရယ္ ကင္းမည္၊ ကိုယ္လည္း အလြယ္တကူ က်င့္သုံးႏုိ္င္မည္၊ အဲဒီလုိလုပ္သည္႕အတြက္ ကုိယ့့္ကုိ မည္သူမွ် လာျပီး အျပစ္ျပဳလုိ႕မရ။

အဲဒီလုိမလုိက္နာလွ်င္ ဘာေတြျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲ....

ရန္သူ႕ အၾကိဳက္ေတာင္ ျဖစ္သြားႏိုင္သည္၊

ရန္သူ ေလွ်ာက္ေစခ်င္ေသာ လမ္းကုိ ေလွ်ာက္မိရက္သား ျဖစ္သြားဦးမည္၊

ကုိယ့္ဘက္က အထြက္ကုိ ေစာင့္ေနေသာ ရန္သူ႕ပါးစပ္ထဲ အသင့္ ၀င္မိသြားေပမည္။

ရန္သူကေတာ့ လိ္ပ္ကေလး မထြက္ ထြက္ေအာင္ နည္းမ်ဴိးစုံေအာင္ သုံးလိမ့္မည္..

ပြဲလမ္း သဘင္သံေတြ၊ မ်ဳိးစုံေသာ ဆြယ္နည္းေတြ သုံးလိမ့္မည္၊

ကုိယ္က နားေယာင္ကာ လုိက္ပါ သြားမိေတာ့မွ သူတုိ႕ကုိ ေထာက္ခံမိရက္သား ျဖစ္သြားမည္။

ေတြ႕လား...ဒီမွာ ေပ်ာ္ပဲြရြင္ပဲြေတြမွာ လူေတြအျပည္႕ …

က်င္းပေသာ ပဲြလမ္းသဘင္ေတြမွာ ၾကည္႕ေနၾကသူေတြ အျပည္႕ …

တုိင္းျပည္ၾကီးက သာယာ၀ေျပာ ပုံမွန္ အေျခအေန ...

အဲဒါ ရန္သူ႕ဘက္က တြက္ခ်က္ျပီးသား စကားလုံးေတြ။

အဲဒါပါပဲ၊ ရန္သူဘက္က ျဖစ္ေစခ်င္ေနတာ။

ဒါကုိ သိသည္႕အတြက္ ျမန္မာျပည္တြင္းက ျပည္သူျပည္သားေတြ ပညာတက္မွာကို ေၾကာက္သည္။ သတိႏွင့္ယွဥ္ကာ သူတုိ႕ကုိ ဆန္႕က်င္ၾကမွာကို သူတုိ႕ ေသမေလာက္ ေၾကာက္သည္။ ရန္သူကလည္းျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ေပ်ာ့ကြက္ကုိေကာင္းေကာင္းၾကီးသိသည္၊

ဘယ္လုိနည္းသုံးျပီး ထြက္ခုိင္းရမလဲ ဆိုတာ သိျပီးသား။

ဒီေတာ့ ဆရာေတာ့္တရားကုိ နားလည္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကည္႕ၾကပါစုိ႕။

ေနာက္ဆုံးတစ္ခ်က္က ဤနည္းသည္ အလြန္ထိေရာက္ေသာ နည္းျဖစ္သည္။

ဤနည္းကို ျပည္တြင္းက ျမန္မာမ်ား ၁၀၀ ရာခုိင္ႏွဴံးသာ လုိက္နာမည္္ဆုိပါလွ်င္ ပန္းတုိင္ ေရာက္ဖုိ႕ မေ၀းေတာ့ပါဟု ရဲရဲၾကီး အာမခံလုိက္ပါရေစ။

ေစ့ေစ့ေတြးေလ နက္နဲလြန္းသည္႕ တရားမုိ႕ ၾကိဳးစားျပီး ရွင္းျပလုိက္ရပါသည္။

ျမန္မာျပည္သူျပည္သားမ်ားအတြက္လမ္းျပမည္႕သူလုိအပ္ေနသည္႕အခိ်န္အခါတြင္ဆရာေတာ္က တရားျဖင့္ လမ္းျပေပး လုိက္ပါျပီ။ လိပ္ကေလးလုိေနပါ တဲ့။ လိပ္ကေလးက ဘယ္လုိေနပါသလဲ။

အလြန္ယုတ္မာေသာ ေျမေခြး၏ရန္ကို လိပ္ကေလးက ဘယ္လုိေနျပီး ေဘးအႏၱရယ္မွ လြတ္ေအာင္ ေနခဲ့ပါသလဲ။

ဘုန္းဘုန္း ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ စကားလုံးမ်ားကုိ ေအာက္ပါအတိုင္း ့ေဖာ္ျပသြားမည္။

လိပ္ကေလးလုိ ေနပါ တဲ့။ ယခု ဆရာေတာ့္တရားကုိ နာလုိက္ၾကရေအာင္လား။

”ဦးေခါင္း၊ လက္ႏွစ္ဘက္၊ ေျခႏွစ္ဘက္ အဂၤါ ၅ ခုကုိ အခြံထဲထည္႕၊ ဒီ တရားေဒသနာေတာ္နဲ႕ ဟပ္မိေအာင္ တစ္ခု ထပ္ထည္႕မွ ျဖစ္မယ္။ လူတစ္ကုိ္ယ္လုံးမွာ အစြန္းထြက္တာ ၆ ခုရွိတယ္။ မ်က္လုံးက ထြက္တယ္၊ နားက ထြက္တယ္၊ အျမီး ေရာ၊ ေခါင္းေရာ၊ ေျခေထာက္ေရာ၊ အခံြထဲမွာ ထည္႕ေတာ့ ၆ ခု မဟုတ္လား။ အခံြၾကီး ႏွစ္ခ်ပ္ကုိ က်ပ္ေနေအာင္ ပိတ္ျပီးေတာ့မွ တိတ္တိတ္ ဆိတ္ဆိတ္ မလွဴပ္ေတာ့ဘူး။ သူ႕ရဲ႕ အျမီးေတြ၊ ေခါင္းေတ၊ြ လက္ေတြကုိ အခြံထဲထည္႕ သိမ္းထားလုိက္ျပီ။

တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ တညလုံး မအိပ္ပဲနဲ႕ အိပ္ေပ်ာ္၍ ေနတယ္လို႕ေတာ့ ဘာသာမျပန္ခ်င္ဘူး။ အိပ္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္၍ေနခဲ့တယ္။ အျမီးေရာ၊ ေခါင္းေရာ၊ ေျခေရာ၊ လက္ေရာ အခြံထဲမွာထည္႕ျပီး ေတာ့ အခံြၾကီး နွစ္ခ်ပ္ကို က်ပ္ေနေအာင္ပိတ္ျပီးေတာ့ေနတာ။ တိတ္တိတ္ ဆိတ္ဆိတ္ မလွဴပ္ေတာ့ဘူး။ သူ႕ရဲ႕ အျမီးေရာ ေခါင္းေရာ ေျခေရာ လက္ေရာကုိအခံြထဲထည္႕ျပီးသိမ္းထားလုိက္ျပီ။ တိတ္တိတ္ ဆိတ္ဆိတ္ တညလုံး အစာမစားဘဲနဲ႕ အိပ္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္၍ ေနခဲ့တယ္။

ဟုိမွာ ေျမေခြးက ေခ်ာင္းေနတာ၊ အိပ္ေမာက်လု႔ိ ျဖစ္ပါ့မလား။ ေအး … တကယ္ေတာ့ ဒီလိပ္ဟာ မအိပ္ဖူး။ ဟာ … ဒီေကာင္ ငါ့ ဖမ္းေတာ့မွာပဲ၊ စားေတာ့မွာပဲ ဆုိျပီး၊ အကုန္လုံး က်စ္က်စ္ပါေအာင္ အခြံထဲထည္႕ျပီး၊ သိမ္းဆည္းျပီး ေတာ့မွ၊ တိတ္တိတ္ ဆိတ္ဆိတ္ ေနတယ္။ ေၾကာင့္ေၾကာင့္ၾကၾက လွဴပ္လွဴပ ္ရြရြ ဘာမွ မလုပ္ပဲ ေနတယ္။

အစာအတြက္ ေၾကာင့္ၾကေသးလား။ ဒီတည ဘာမွမစားရလည္း ေနပါေစေတာ၊ ဒီတည ငါေတာ့ မအိ္ပ္ရလည္း ေနပါေစေတာ့။ သူ႕ရဲ႕ အျမီးေရာ၊ ေခါင္းေရာ၊ ေျခေရာ၊ လက္ေရာကုိ အခံြထဲထည္႕ျပီး သိမ္းထားလုိက္ျပီ ျဖစ္လုိ႕၊ ေျမေခြးရဲ႕ အစားခံရမည္႕ ေဘးေကာ ရွိေသးလား။ ေျမေခြးလည္း ေၾကာက္စရာ မလိုေတာ့ဘူး။ အဲဒီလို ေၾကာင့္ၾကျခင္းမဲ့၊ စုိးရိမ္ျခင္းကင္းမဲ့၊ ျပီးေတာ့ လွဴပ္လွဴပ္ရြရြ ဘာမွ မလုပ္ပဲ လိပ္ကေလးက ေနေရာတဲ့။

အိပ္သြားျပီလုိ႕ မဟုတ္ဘူး၊ ျငိမ္ျငိိမ္ေလး တိတ္တိတ္ကေလး ေနတာ။ ဒါေပမယ့္ သူ႕မွာ နား ေတာ့ ရွိမွာေပါ့။ နား ရွိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ေျမေခြး ဘာလုပ္ေနတယ္ ဆုိတဲ့အသံကုိေတာ့ နားေထာင္ေနမယ္လုိ႕ ဘုန္းၾကီးထင္ပါတယ္။ ေခါင္း ထည္႕လုိက္တဲ့့ အတြက္ေၾကာင့္ မ်က္လုံး ကေတာ့ ၾကည္႕လုိ႕ မရဘူး။ အခံြနွစ္ခ ုၾကားက နားေလးကေတာ့ စြင့္ေနလိမ့္မယ္လုိ႕ ထင္တယ္။

ေျမေခြးကလည္း အခြံမာၾကီးကို ျမင္တဲ့အခါမွာ၊ ေျမေခြးက ၾကိမ္းေမာင္းတယ္ ”ဟာ … အစာ ေတြ႕ျပီ၊ ဒါ ငါ့အစာပဲ။” ျပီးေတာ့ လိပ္အနားကုိ ေျမေခြးက ခ်ဥ္းကပ္လာတယ္။ အနားေရာက္ေတာ့ ေျမေခြးက ”ဘယ္က … စ ကုိက္ ရမလဲ” ရွာၾကည္႕တယ္။ အျမီးက ကုိက္မလို႕ ရွာၾကည္႕တယ္၊ အျမီးထြက္လား၊ ေခါင္း က ကုိက္မလို႕ ရွာၾကည္႕တယ္၊ ေခါင္းထြက္လား၊ ေျခ က ကုိ္က္ရမလား၊ လက္ က ကုိက္ရမလား၊ ရွာၾကည္႕တယ္ … ထြက္ေသးလား။ ဘာမွ မထြက္ေစနဲ႕ ဗ်ား။ ေျမေခြးက ကုိက္ဖုိ႕ အဲဒါ အစ ရွာေနတာ။

အဲဒါပဲ ျမစ္ကမ္းနားမွာေနာ္… ေျမေခြး ေခ်ာင္းေနတာ၊ ႏွာေခါင္းနဲ႕ ထုိးၾကည္႕ လိမ့္မယ၊္ ပက္လက္ ေမွာက္ခုံ လုပ္ၾကည္႕ လိမ့္မယ္၊ ေျမေခြးသည္ လိပ္ကုိ သူ႕အစာဟု ဆုိျပီးေတာ့ လိပ္ကုိ ေစာင့္ဆုိင္း ေခ်ာင္းျပီးေတာ့ ေနခဲ့တယ္။ ထုိအခါ အဂၤါ ၅ ခုတုိ႕တြင္ ျမတ္စြာဘုရားက ၅ ခု ဆုိျပီး ေဟာတယ္။ ဘုန္းၾကီးက အျမီးေလး ထည္႕ထားခ်င္တာ၊ ေျခ ၂ ဘက၊္ လက္၂ဘက္ န႕ဲ ေခါင္းေပါ့ … ေနာ္။ အဲဒါကုိ ၾကည္႕ျခင္းအားျဖင့္၊ အျမီးပါဟန္ မတူဘူးလုိ႕ စဥ္းစားစရာေပါ့ ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ အျမီးေလး တပ္ လုိက္စမ္းပါဗ်ာ။ အျမီး တပ္ရင္ ပုိေကာင္းတယ္။ တခါ တခါမွာ ေရးတ့ဲစာ အျမီးေလး တပ္လုိက္မွ ပုိလွတယ္။

ဒီလုိေလး ေျပာၾကည္႕ ရေအာင္၊ မာရ္နတ္ ေခ်ာင္းေနတယ္။ အစြန္း ဘယ္က ထြက္ေနလဲ၊ ထြက္ရာကုိ ကုိက္မယ္၊ စားမယ၊္ ၀ါးမယ္ ဆုိျပီးေတာ့ေပါ။ မာရ္နတ္က ေခ်ာင္းေနတယ္။ ယုတ္မာစြာေသာ မာရ္နတ္သည္ သင္တုိ႕တေတြ ကိုလည္းပဲ ေစာင့္ေနသည္၊ ေခ်ာင္းေနသည္ ျဖစ္တယ္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ … အုိ … ခ်စ္သားတုိ႕ ၊ သင္တုိ႕တေတြသည္ ဣေျႏၵ ၅ ပါးလုိ႕ မေျပာနဲ႕၊ ၆ ပါး လုိ႕ေျပာရေအာင္။

ဣေျႏၵ ၆ ပါးႏွင့္ေစာင့္ေရွာက္ၾကကုန္သည္ျဖစ္၍ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ၾကကုန္ေလာ့။ ဣေျႏၵ ၆ ပါးစလုံးကုိ ေစာင့္ေစာင့္ ေရွာက္ေရွာက္ ေနၾကကုန္ေလာ့။ မေစာင့္ႏုိင္ရင္ ဘာျဖစ္သလဲ၊ ေဟာဟုိမွာ လိပ္ကုိ ဘာေခ်ာင္းသလဲ၊ ေျမေခြး ေခ်ာင္းသလုိပဲ ရဟန္းတုိ႕ ရဲ႕ ၊သာမေဏေတြရဲ႕ ဘ၀ကုိ ဘာေခ်ာင္းလဲ၊ မာရ္နတ္ ေခ်ာင္းတယ္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ဣေျႏၵ ႏွင္ ့ေန၍ ေစာင့္ေရွာက္ၾကကုန္ေလာ့။ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊ ခႏၱာ၊ ကုိယ္၊ စိတ္ ေျခာက္ေပါက္ကုိ ဘာနဲ႕ ပိတ္သလဲ၊ သတိန႕ဲ ပိတ္ျပီးေတာ့ တိတ္တိတ္ကေလးေနလုိက္ၾက တဲ့။

ဘာေခ်ာင္းေနလဲ၊ အဲဒီအေကာင္ရွိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မထြက္နဲ႕။ဣေျႏၵ ၆ပါးကုိ ေစာင့္ေရွာက္၍ ေနၾကကုန္ေလာ့။ ဣေျႏၵ ၆ပါး ကုိ ေစာင့္ေရွာက္၍ ေနႏုိင္တဲ့ ထုိရဟန္းကုိ၊ ထုိသီလရွင္ကုိ၊ ထုိအမ်ဴိးသားကုိ၊ ထုိအမ်ဴိးသမီးကုိ ဘယ္သူ႕ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့၊ ယုတ္မာလွစြာကုန္ေသာ မာရ္နတ္ရဲ႕ သင္းပင္းျဖစ္တဲ့ အကုသုိလ္တရားသည္ ဘယ္ေတာ့မွ လုိက္၍ ႏွိပ္စက္ျခင္း မရွိၾကဘူး။ ဣေျႏၵ ၆ ပါးကုိ ေစာင့္ေရွာက္၍ ေနၾကကုန္ေလာ့ဟု ျမတ္စြာရွင္ဘုရားသည္ ရဟန္းေတာ္တုိ႕ကုိ ဂရုဏာေရွ႕ထား ေမတၱာထား၍ မိန္႕ၾကားေတာ္မူခဲ့ ပါေပသတည္း။

ရဟန္းေတာ္တို႕ အဲသည္လုိမ်ား ေစာင့္ေရွာက္ျပီးေတာ ့ေနေနၾကမယ္ ဆ္ုိရင္၊ ေျမေခြးွသည္ လိပ္ မွ ျငီးေငြ႕ျပီးေတာ့၊ စက္ဆုတ္ျပီးေတာ့မွ၊ စိတ္ဓာတ္က်ဆင္းျပီးေတာ့မွ၊ လက္ေလွ်ာ့ျပီးေတာ့မွ ေျမေခြးဟာ ဖယ္ခြာသြားသလုိ ပဲ၊ ဣေျႏၵ ၆ ပါး ကုိ ေစာင့္ထိမ္းျပီးေတာ့ေနၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္ေတြ၊ ဘုရားသားေတာ္၊ သမီးေတာ္ေတြကုိ ယုတ္မာစြာေသာ မာရ္နတ္္ ဆုိတဲ့ ေနာက္ဆုတ္ျပီးေတာ့မွ ထြက္ခြာသြားလိမ့္မယ္။ ငါ ဘုရားရွင္၏ သာသနာေတာ္မွာ သင္တုိ႕တေတြသည္ လိပ္ကေလးနဲ႕တူေအာင္က်င့္ရမယ္။

လိပ္နဲ႕ တူေအာင္ က်င့္သုံးၾကကုန္သည္ ျဖစ္၍ ေနၾကကုန္ေလာ့။ လိပ္နဲ႕ တူေအာင္ ေနၾက ဘာမွ မထြက္ေစန႕ဲ။ အကုန္လုံး ကုိယ့္ရ႕ဲ အခြံထဲ ထည္႕ထား။ ေနာ္ … ခႏၱာကုိယ္ထဲမွာ၊ စိတ္ေစတသိတ္၊ ရုပ္ အကုန္လုံး သိမ္းဆည္းျပီးေတာ့ ေလွာင္ထား။ အဲဒါကိုဘာနဲ႕ပိတ္ထားမလဲ၊ သတိနဲ႕ ပိတ္ထား။

ဘာ့ေၾကာင့္ ဘုရားက ေၾကာင့္ေၾကာင့္ၾကၾက၊ ဘာျဖစ္လုိ႔ မွာသလဲ ဆု္ိေတာ၊ ေျမေခြးက စားမလုိ႕ ၊ ဆဲြမလို႕ ေခ်ာင္းေနတယ္တဲ့ ဗ်ာ။ အဲဒါေၾကာင့္၊ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္၊ တညလုံးေနာ္၊ ဘယ္မွ မထြက္ဘဲ ေန ေန ၾကလုိ႔၊ ဒ ီသုတ္က ဒါ ေျပာသြားတာ။ လိပ္နဲ႕ တူေအာင္ ဣေျႏၵ ၆ ပါး တုိ႕ ေစာင့္ေရွာက္ၾကကုန္သည္ ျဖစ္၍၊ ၆ ခု ေသာ တံခါးေတြကို သတိ၊ သတိႏွင့္ ပိတ္ဆို႔ျပီးေတာ့မ၊ွ လိပ္နဲ႕ တူေအာင္ ေနၾကကုန္ေလာ့ ဟု၊ ဘုရားရွင္သည္ ဂရုဏာေရွ႔ ရွဳ၍ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ ပါေပသတည္း။

ဒီစကား ၾကားရတဲ့အတြက္ေၾကာင္၊့ လိပ္န႕ဲ တူတဲ့ တရား၊ လိပ္နဲ႔ တူေအာင္ ေနၾကဆုိတဲ့ ဒီတရားကို ၾကားနာၾကရကုန္ေသာ ရဟန္းတုိ႕သည္ ဘုရားရွင္ရဲ႕ ေဒသနာေတာ္ကုိ၊ ေကာင္းပါေပစြ၊ ေကာင္းေပစြ ဟု ရဟန္းတုိ႔ ႏွစ္သက္ ၀မ္းသာ လက္ခံေတာ္မူၾကေလကုန္သတည္း။ ဒီတရားကုိ ဘုန္းၾကီး အက်ယ္ မေဟာထားဘူး ေနာ္။ အေရးၾကီးတာက ဘာလဲ၊ လိပ္လုိေနၾက။ ေနာ္။ ကုိင္းျပီးျပီ ေနာ္။”

ဆရာေတာ္ၾကီး၏ တရားကု ိေဖာ္ျပျပီး၊ ဖတ္ရူျပီးတဲ့ေနာက္မွာ၊ ေဟာသည္အတြက္ keyword က ဘာလဲ ဆ္ုိေတာ၊ ့လိပ္ကေလးလုိ ေျခေတြ၊ လက္ေတြ၊ ေခါင္း၊ အျမဲီးေတြ၊ အခံြထဲ သိမ္းထားဖုိ႕သာ ခက္တာပါ။ ထုတ္ဖုိ႕ေတာ့ အင္မတန္႕ကုိ လြယ္ပါတယ္ ဆုိတာရယ္။ ေနာက္ထပ္္ ရက္ေတြ၊ လေတြ၊ အခ်ိန္ေတြ တစ္ခုခုကုိမ်ား ေက်ာ္လြန္ေျမာက္ျပီးသကာလ၊ အကြက္ေခ်ာင္း ေနေသာ ရန္သူသည္ ကုိယ့္ကုိ မထြက္ထြက္ေအာင္ နည္းစုံံ သုံးႏိုု္င္ေသးတယ္၊ ရုတ္တရက္ အငုိက္မိ ခံရႏိုင္လိမ့္ဦးမည္ ဟု ျဖစ္ပါေတာ့သည္။

ျမန္မာျပည္သူ၊ျပည္သား အေပါင္း ေဘးအႏၱရယ္ အသြယ္သြယ္ကုိ သတိႏွင့္ ယွဥ္ကာ တြန္းလွန္ သြားႏုိင္ၾကပါေစသတည္း။

အေမ႔ခံမိခင္ ေဒၚခင္ၾကည္

အေမ႔ခံမိခင္ ေဒၚခင္ၾကည္

အေမ့ခံမိခင္ ေဒၚခင္ႀကည္

*** *** ***

ျမန္မာ့ႏို္င္ငံေရးႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔သည္ သေကၤတအားျဖင့္ တခုတည္းလို ျဖစ္ပါ၏။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ျမန္မာႏို္င္ငံကို နယ္ခ်ဲ႕စနစ္မွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ေရွ႕ေဆာင္ႀကိဳးပမ္းခဲ့သူ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာႏို္င္ငံကို စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ေရွ႕ေဆာင္ႀကိဳးပမ္းေနသူ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက လြတ္လပ္ေရး၏ သေကၤတ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဒီမုိကေရစီ၏ သေကၤတ။ သေကၤတ ႏွစ္ခုစလံုးပင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ေဖာ္က်ဴးေနေပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္၀င္စားသူတို႔အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔သည္ ခြဲမရ ခြါမရ ဒဂၤါးျပားတခ်ပ္တည္း၏ ေခါင္းႏွင့္ ပန္းပမာ ျဖစ္ေနသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းကို သိသူတိုင္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သိသလို
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သိသူတိုင္းကလည္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို သိသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ေလးစားျမတ္ႏိုးသူတိုင္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေလးစားျမတ္ႏိုးသလို ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ကို ေလးစားျမတ္ႏိုးသူတိုင္းကလည္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ေလးစားျမတ္ႏိုးၾကသည္။

သို႔ျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ရည္ၫႊန္းေျပာဆိုသည့္အခါ “ဖခင္၏ ေျခရာကို နင္းသူ” “အေဖတူသမီး” စသည့္ အသံုးအႏႈန္းတို႔ျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳခ်ီးမြမ္းတတ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေျပာင္ေျမာက္ေသာ ဂုဏ္ရည္ဂုဏ္ေသြးမ်ားသည္ ဖခင္ျဖစ္သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ တိုက္႐ုိက္သြန္သင္ လမ္းၫႊန္မႈျဖင့္ ေပၚေပါက္လာျခင္း ျဖစ္ဖို႔ နည္းသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၁၉ တြင္ ဖခင္ျဖစ္သူ အလုပ္ႀကံ ခံရစဥ္က သူ႔အသက္မွာ ႏွစ္ႏွစ္သာ ရွိပါေသးသည္။ ဖခင္ျဖစ္သူႏွင့္ ၾကာၾကာထိေတြ႕ခဲ့ရျခင္းမရွိ။

“ေဖေဖ ေသဆံုးသြားတဲ့အခ်ိန္မွာ က်မ အသက္က သိပ္ငယ္ေသးေတာ့ ေဖေဖ့အေၾကာင္း ဘာမွ မမွတ္မိဘူး”ဟု သူေရးသည့္ Aung San of Burma (1984) စာအုပ္အမွာစာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား လမ္းၫႊန္သြန္သင္ခဲ့သူသည္ မည္သူနည္း။ ဖခင္ျဖစ္သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကဲ့သုိ႔ ျမန္မာ့ျပည္သူလူထု၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိလာေအာင္ မည္သူက အားေပးလံႈ႕ေဆာ္ခဲ့သနည္း။

မိခင္ ေဒၚခင္ၾကည္မွတပါး တျခားသူမျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ေဒၚခင္ၾကည္ကား ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သမီးျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔လို အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ မထင္ရွားခဲ့ေသာ္လည္း သူ႔ေခတ္သူ႔အခါက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၾသဇာအႀကီးဆံုး အမ်ဳိးသမီးတဦး ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။

“ေဒၚခင္ၾကည္ဟာ သူ႔ကေလးေတြကို ငယ္ငယ္ကတည္းက သူတို႔ဖခင္အေၾကာင္း သိေအာင္ ေျပာျပထားတယ္” ဟု ေဒၚသန္းေအးက သူ၏ A Flowering of the Spirit: Memories of Suu and Her Family ေဆာင္းပါးတြင္ ေရးသားခဲ့ သည္။ ေက်ာ္ၾကားသည့္ အဆိုေတာ္လည္း ျဖစ္၊ ကုလသမဂၢတြင္ အမႈထမ္းခဲ့ဖူးသူလည္း ျဖစ္သည့္ ေဒၚသန္းေအးသည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း မိသားစုႏွင့္ အလြန္ရင္းႏွီးခင္မင္သူျဖစ္သည္။

ေဒၚခင္ၾကည္သည္ သမီးျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ျမန္မာ့့ယဥ္ေက်းမႈကို နားလည္သေဘာ ေပါက္ေအာင္ သြန္သင္ၫႊန္ျပေပးသူျဖစ္သည္ဟု ရင္းႏွီးသူမိတ္ေဆြမ်ားက ယံုၾကည္ၾကသည္။ “သူ႔မိခင္ေရွ႕မွာဆိုရင္ ေဒၚစုဟာ ဘာမွ မသိတဲ့ ကေလးေလးလိုပဲ။ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ျဖစ္ ဘာကိစၥမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ ” ဟု ကဗ်ာဆရာႀကီးတင္မိုးက ေျပာသည္။

ေဒၚခင္ၾကည္သည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္း အလြန္သိသူျဖစ္ေသာ္လည္း သူသိေၾကာင္းကို ေျပာခဲလွသည္ဟု ဆရာႀကီး တင္မုိးက ေျပာသည္။ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းေျပာသည့္အခါတြင္ သံတမန္တဦး၏ ေျပာပံုဆိုပံုအတိုင္း ကြ်မ္းက်င္လိမၼာလွသည္ - ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းကို သူ႔မိခင္ထံမွ ေသခ်ာေပါက္ သင္ယူရရွိခဲ့ပါလိမ့္မည္ဟုု ဦးတင္မုိးက ေျပာသည္။

၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းက ဦးတင္မုိးသည္ ေဒၚခင္ၾကည္၏ ေနအိမ္သို႔ မၾကာခန သြားေရာက္ လည္ပတ္ေလ့ ရွိသည္။ ထိုအခ်ိန္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ လန္ဒန္မွ အလည္အပတ္ ေရာက္ေနသည္။ ေဒၚခင္ၾကည္သည္ ၿခံ၀န္းထဲမွာ စိုက္ရင္းပ်ဳိးရင္းျဖစ္ေစ၊ မီးဖိုေခ်ာင္တြင္ ထိုင္ရင္းျဖစ္ေစ ဦးတင္မိုးႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္တို႔ကို စကားေျပာတတ္ သည္ဟု ဆိုသည္။

ေဒၚခင္ၾကည္ကား ခင္ပြန္းျဖစ္သူႏွင့္ သမီးျဖစ္သူတို႔ေလာက္ မေက်ာ္ၾကားေစကာမူ သူ႔နယ္ပယ္ႏွင့္ သူ ေအာင္ျမင္ခဲ့သူကား ျဖစ္ေပသည္။ ၁၉၄၇ မွ ၁၉၅၂ အထိ လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးအသင္း၏ ဥကၠဌ ျဖစ္ခဲ့သည္။ တျခား လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ာတြင္လည္း ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့သည္။

၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ အိႏိၵယႏို္င္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီးျဖစ္လာသည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ နီေပါႏို္င္ငံ အတြက္လည္း ပူးတြဲတာဝန္ယူခဲ့ရသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ႀကီးမားသည့္ တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ေနရေသာ္လည္း သမီးျဖစ္သူကို လ်စ္လ်ဴရႈမထား။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မိခင္၏ စီစဥ္မႈျဖင့္ ပညာကို ႀကိဳးႀကိဳးစားစား သင္ယူေလ့လာသည္။ ျမင္းစီးေလ့က်င့္သည္။ စႏၵရားတီး သင္သည္။ ပန္းအလွျပင္သည့္ အတတ္ကို သင္သည္။

ေဒၚခင္ၾကည္၏ စြမ္းေဆာင္မႈတို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳသည့္အေနႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရက မဟာသီရိသုဓမၼဘြဲ႔ကို ေပးအပ္ခ်ီးျမႇင့္ သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ယူဂိုစလားဗီးယားႏွင့္ ထုိင္းႏို္င္ငံတို႔ကလည္း ဘြဲ႕ထူးမ်ားေပးကာ ဂုဏ္ျပဳသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကား ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့ေသာ အိမ္ေထာင္မွ ေမြးဖြားလာသူ ျဖစ္သည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအတြင္း ေဆးရံုမွာ တက္ေရာက္ ေဆးကုသရင္း အႀကီးတန္းသူနာျပဳဆရာမ ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုကာ ခ်စ္ကြ်မ္း၀င္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၂ တြင္ လက္ထပ္ၿပီး ၁၉၄၅ တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုေမြးသည္။

“သူနာျပဳဆရာမ မခင္ၾကည္သည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို တည္တည္ၾကည္ၾကည္ဆက္ဆံ၏။ ၾကင္ၾကင္နာနာ ဆက္ဆံ၏။ ၿပံဳးရယ္စရာမ်ားေျပာဆိုျခင္းျဖင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ စိတ္ႏွလံုးကို ေပ်ာ္ရႊင္ၾကည္နူးေစ၏။ အလြန္စိတ္ဓာတ္ျပင္းထန္လွတဲ့ စစ္ေသနာပတိသည္ ဘယ္လိုမွ ရုန္းမထြက္ႏိုင္ေတာ့” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ၏ Aung San of Burma စာအုပ္တြင္ ေရးသည္။

“ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ေဒၚခင္ၾကည္ကို လက္ထပ္လိုက္သည့္အတြက္ သူရသတၱိႏွင့္လည္းေကာင္း ေမတၱာကရုဏာႏွင့္ လည္းေကာင္း ျပည့္စံုသည့္ ဘ၀အေဖာ္မြန္တေယာက္ကို ရလိုက္သည္သာမက သူတန္ဖိုးထားသည့္ ဂုဏ္ရည္ဂုဏ္ေသြး မ်ားကို ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းႏိုင္မည့္ စိတ္ဓာတ္ခိုင္ၾကည္ေသာ အမ်ဳိးသမီးေကာင္း တစ္ေယာက္ကိုပါ ရလိုက္သည္” ဟု ေရးသည္။

ေဒၚခင္ၾကည္သည္ ယင္းဂုဏ္ရည္ဂုဏ္ေသြးမ်ားကို သမီးျဖစ္သူထံတြင္ သြတ္သြင္းေပးခဲ့သည္မွာ ထင္ရွားသည္။ ျမန္မာႏို္င္ငံ၏ အေက်ာ္ၾကားဆံုး ကဗ်ာဆရာႀကီးဒဂုန္တာရာက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔၏ ေတြးေခၚပံုတြင္ အလြန္သိသာထင္ရွားသည့္ တူညီမႈတခု ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။

“ ကိုေအာင္ဆန္းက ဘာပဲေျပာေျပာ သူေျပာသမွ်ထဲမွာ ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးရရင္ ဆိုတဲ့ စကားက အၿမဲပါတယ္။ ေဒၚစုကလည္း ဘာပဲေျပာေျပာ သူေျပာသမွ်ထဲမွာ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီရရင္ ဆိုတဲ့စကားက အၿမဲပါတယ္” ဟု ဒဂုန္တာရာက ေျပာသည္။ ေဒၚခင္ၾကည္၏ အထင္ရွားဆံုး အရည္အေသြးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးသည့္အခါ ဆရာႀကီးက “တည္ၾကည္မႈေပါ့ဗ်ာ” ဟု မဆိုင္းမတြေျပာသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားက အာဏာရွင္အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပရာ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုး ပါ၀င္လာၿပီး ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုႀကီး ျဖစ္လာသည္။ ထိုအခ်ိ္န္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မက်န္းမမာျဖစ္ေနေသာ မိခင္ေဒၚခင္ၾကည္ကို ျပဳစုရန္အတြက္ လန္ဒန္မွ ရန္ကုန္သို႔ ေရာက္လာသည္။ အေရးအခင္းႀကီးစတင္ၿပီး မၾကာမီပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အလြန္အေရးႀကီးေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်လိုက္သည္။ သူ႔ကို မိခင္ျဖစ္သူကသာ လိုအပ္သည္မဟုတ္ တိုင္းျပည္ကလည္း လိုအပ္ေနသည္ ဟူ၍တည္း။

ေဒၚခင္ၾကည္သည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ကြယ္လြန္သြားသည္။ မကြယ္လြန္မီကာလအတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ မိခင္ျဖစ္သူထံမွ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအတြင္း ပါ၀င္ဖို႔အတြက္ ေထာက္ခံမႈကို ေတာင္းခဲ့မည္မွာ ေသခ်ာလွသည္ဟု ကဗ်ာဆရာႀကီးတင္မိုးက ေျပာသည္။ေဒၚခင္ၾကည္၏ စ်ာပနတြင္ လူေပါင္း ၂ သိန္းခန္႔ တက္ေရာက္ဂါရဝျပဳခဲ့သည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။

ယခုအခ်ိန္အထိကား ေဒၚခင္ၾကည္၏ အတၳဳပၸတၱိ ဟူ၍ တေစာင္တဖြဲ႔ မရွိေသးပါ။ ထင္ရွားေသာ စာေရးဆရာ တေယာက္က သူ႔အတၳဳပၸတၱိကို ေရးခြင့္ေတာင္းရာ ႐ိုး႐ိုးစင္းစင္း ေနထိုင္ေလ့ရွိေသာ ေဒၚခင္ၾကည္သည္ လက္သင့္မခံဘဲ ျငင္းခဲ့သည္ ဟု ကဗ်ာဆရာႀကီးတင္မိုးက ေျပာသည္။

မည္သို႔ျဖစ္ေစ ယခုအခ်ိန္သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနႏွင့္ သူ႔မိခင္အေၾကာင္းေရးရန္ အေကာင္းဆံုး အခ်ိန္ျဖစ္ပါ သည္္။ သူ႔ဘ၀အားပံုေဖာ္ေပးခဲ့သူအေၾကာင္း သူသာလွ်င္ ေရးဖို႔ အသင့္ဆံုးျဖစ္မည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာ ေရးမည္ ဆိုလွ်င္ ေဒၚခင္ၾကည္၏ အတၳဳပၸတၱိသည္ အလြန္စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းေသာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမိသားစုအေၾကာင္း ျဖစ္မည္သာမက ကိုလိုနီေခတ္လြန္ျမန္မာ့ႏိုင္ငံံေရး အေၾကာင္းလည္း ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

ေက်ာ္စြာမိုး

so what ထံမွ ကူးယူ ေဖာ္ျပသည္။

Firefighter Training

To a typical kid, the only thing cooler than a fire turck is somebody who rides in one. Firefighters maneuver through the city at high speeds and climb ladders to sickening heights. These highly trained specialists risk their lives every day fighting fires. It's easy to see why so many people aspire to become firefighters: serving as one is heroic and adventurous. But becoming a firefighter takes more than brute strength and guts of steel.

Firefighters spend about 600 hours in training.

In this article, we'll take a closer look at what it takes to become a municipal firefighter and examine different elements of their training.

Testing
Before you can become an active-duty firefighter, you need to spend about 600 hours in training, over the course of 12 to 14 weeks. That's somewhere between 40 to 48 hours per week, which makes firefighter training a full-time job. Training typically occurs at a fire academy, which is often run by the fire department, a division of the state government or a university.

Much of this training is actually in the classroom. During their academic coursework at the fire academy, students study English, Physics, Chemistry, Mathematics and Fire Science in relation to real-life fire situations. To be effective problem solvers and keep up good communication on the job, a firefighter needs to be well-rounded.

The requirements to enter a training program vary from department to department, but typically, firefighters must:

• Be at least 18 years old (sometimes 21)
• Have a high school diploma or equivalent, though many career fire departments now require a college education
• Be physically fit
• Have a clean criminal record
• Have corrected 20/20 vision

Firefighting is a highly competitive field. Thousands of applicants apply every year across the country, but most are rejected. Many departments hire every two years, and typically give staff positions to about 30 applicants at a time. While some fire departments only require applicants to hold a high school diploma, many look for applicants with two years of college credits from an accredited college or university. Firefighting is so competitive, in fact, that many applicants obtain EMT or paramedic certification before applying to become a firefighter, making them more desirable to hiring departments. Today, more applicants than ever before have four-year degrees in Fire Science or related fields, which has made the field even more competitive.

To enter a training program, applicants take three exams: a written test, a Candidate Physical Ability Test (CPAT) and an aptitude test. The written exam typically consists of around 100 multiple choice questions and covers spatial awareness, reading comprehension, mechanical reasoning, logic, observation and memory.

To pass the physical portion of the firefighter exam (CPAT), recruits must be able to quickly climb an extended ladder.

The primary focus of the physical ability test is agility, upper body strength and endurance. Each task is timed and tests the applicant's capacity to endure sustained physical activity. These tasks are reflective of what students do in the fire academy throughout their training day in and out. It's unlikely that an applicant who strains to complete the tasks will survive 14 weeks of training, and so is a strong indicator of future success.

Physical tests vary from academy to academy, but here are some common tasks:

• Open and close a fire hydrant with a hydrant wrench, 17 turns each way
• Climb and descend an aerial ladder set at 60 degrees up 50 feet
• Drag a 2-inch hose charged with water (100 psi) 100 to 200 feet
• Operate a 30-foot extension ladder, which requires pulling a rope with tension equivalent to lifting a 50-pound bag of cement
• Carry a 12-foot ladder through an obstacle course
• Perform an attic, or crawl space, crawl in full firefighter gear, including SCBA (self-contained breathing apparatus)
• Complete search and rescue drills

Applicants train for the CPAT in some unusual ways. Often, applicants run up and down stairs or stadiums, lift heavy sacks of sand by rope, or jog in multi-level parking garages.

Next, we'll take a look at the most exciting and dangerous aspect of firefighter training.

Live Fire Training

In order to survive, firefighters must be able to think critically and clearly and solve problems quickly, under extreme stress. This can be especially difficult in an actual fire, so training instructors conduct live fire training drills: they purposely set buildings on fire to give students opportunities to develop these skills. The overall goal of this behavioral training is to instill good habits in students through repeated exposure. Live fire training is conducted in burn buildings, which are structures, built or acquired, to be intentionally burned for firefighter training. Let's take a look at what a typical live fire training session looks like, according to the NFPA (National Fire Protection Association).

Image courtesy Mike Weider Firefighter recruits prepare for training in Las Vegas, Nev.

An instructor gives a briefing of the day's activities, and students dress in their high-tech, multi-layered specialty clothing. These clothes can withstand temperatures up to 1,200 degrees Fahrenheit. In addition, each student wears an SCBA, tacking on an extra 30 pounds.

Next, the students enter the burn building. One instructor goes before the students, and one trails behind. The students place themselves on the same side of the hose and distance themselves an arm's length from each other. Other students, who won't be operating the hose in the structure, prepare to move the hose line forward as the crew goes further into the structure. The crew gets down into a crawling position as they enter the burn area, making sure to keep the hose line between themselves and the flames. As the students approach the area they will attack, they take their positions on the line, one operating the nozzle, the others supporting.

Image courtesy Cpl. Benjamin Cossel / An Army National Guard firefighter puts on his SCBA (self-contained breathing apparatus) and helmet.

The instructor gives the go-ahead and the students open the nozzle, attacking the flames. At the instructor’s command, the crew closes the nozzle positioned away from their bodies to avoid steam burns on exposed skin. Now the students rotate. The nozzle operator moves to the back of the line and everyone else moves forward. The crew repeats this process until everyone has a turn operating the nozzle. When they extinguish the fire, the crew leaves the structure quickly but safely, leaving only the nozzle operator and a back-up crew member behind. The two of them stay to make sure the fire doesn't re-ignite. When it's clear the fire is permanently extinguished, the crew works together to retract the hose line from the structure.

After the training drill, the instructor checks the students for injuries. Once everyone is checked out and accounted for, the instructor reviews the activity and provides constructive feedback.

Next, we'll look at the different types of burn building used in training and learn about firefighter ranks and volunteers.

Burn Buildings and Firefighter Ranks

There are three types of burn buildings: traditional, acquired structures and simulated structural fire buildings. Traditional burn buildings, built with special materials, can withstand multiple fires, although they do break down over time. Traditional burn buildings exist in communities, at fire academies and on university campuses. The fuel used to ignite fires in these structures is typically straw, hay or wood pallets.

Image courtesy Mike Weider Trainees practice operating a fire hose and put out a small fire on training grounds.

Acquired structures are condemned houses or other abandoned buildings. Instructors locate a suitable building and begin a tedious process. First, an instructor gets written permission from the building's owner and acquires necessary permits and health clearances to proceed. They notify everyone in the surrounding community of the pending burn, including residences and businesses. Instructors make certain there's no insurance or liens on the property to prevent fraudulent claims and legal t rouble. With the legal issues out of the way, site preparation begins. Here's how the process works:

• Inspectors approve the building's structural integrity and make sure it's safe for training exercises.
• A crew repairs unsafe conditions such as broken stairs and rotted floors for interior training.
• They remove fuel sources other than Class A. Live fire training only involves ordinary combustibles, or Class A fuels (fabric, wood, paper and rubber).
• A crew member cuts a hole into the roof to channel convection currents out of the structure. When fuel sources burn, they produce gases. Convection happens when these gases move together, creating a wave of heat that moves upward. These currents, if not given an outlet, can make the fire spread or build up, causing a spontaneous explosion called a backdraft.
• They score chimneys near their bases to ensure they fall when the structure collapses.
• The instructor identifies positions on the site for the instructors and emergency medical personnel to safely observe.
• The site is ready for training to begin.

Even with the preparations and precautionary measures, using an acquired structure can still be very dangerous. The fire is controlled, but that doesn't mean it's any less real. From 1994 to 2004, 99 firefighters were killed during training, some of these in live fire training. Statistics like these led fire instructors to adopt a new, safer method for live fire training: simulated structural fire buildings.

Simulated structural fire buildings are far more advanced and rely on computers to control the fire. These burn buildings' computers control built-in fire-producing devices that run on propane and natural gas, and use a non-flammable aerosol to synthetically create real smoke. If there's an emergency, the burn building has systems to extinguish the fire and extract all of the smoke with the push of a button. The computer also lets the instructor choose in how the fire will burn and at what temperature. The computers are capable of simulating fire scenarios for different occupancies in the building, residential or otherwise. They can even simulate inflamed furniture, such as burning sofas or tables.

Engineers design these burn buildings with a variety of materials, including masonry, concrete and metal. The walls and ceilings of the building are covered with heat-resistant tiles with built-in sensors to keep track of the fire's intensity. The roof contains "chop-out panels" made of wood, which gives students the opportunity to learn how to properly ventilate a burning house and deal with major burns to the building's structure. When the training crew applies extinguishing agents, the building has sensors that can tell which one the crew applies and whether or not it has been appropriately applied. The sensors communicate to the main computer how to respond to the crew's method. If a crew inappropriately applies an agent, it will simulate a real-world response.

Image courtesy Mike Weider Airport firefighter trainees put out a simulated engine fire.

Specialty firefighters, like airport firefighters, also use this technology in training props. For instance, an airport fire crew may attack flames on a section of an airplane fuselage sitting in a gravel pit. For their prop, the computer controls a system of gas pipes that come up from under the fuselage.

Simulated structural fire buildings are the safest and most durable out of the three burn building options. Conducting live fire training in an acquired structure can be a gamble, because there's no guarantee how long the building will stand. It's common to schedule training in an acquired structure only to have it fail halfway through. Training in acquired structures and traditional burn buildings can also be more labor intensive. If the fire goes out, the crew stops the training drill to reignite the controlled burn. And no matter how durable the materials used in a traditional burn building are, fire is a formidable force and eventually the structure breaks down and becomes unusable.

If maintained properly, a simulated structural fire building can last indefinitely. Also, their durability produces not only better-trained firefighters, but more of them -- a noteworthy advantage over their more primitive counterparts. When instructors don't have to relight fires or spend time acquiring and prepping new structures, they're free to focus on training. Further benefits include significantly reduced air pollution, making it easier to conduct training in populated communities.

But some critics claim that buildings with simulators don't reproduce fires to realistic temperature or magnitude, giving students a false perception of real-world fires. Some of the mechanisms for responding to the application of extinguishing agents have also been criticized for the same reason. Though they are severely limited and hazardous, acquired structures provide the most realistic training experience currently possible.

Volunteers and Ranks
Volunteer firefighters adhere to the same guidelines and requirements that career firefighters do, as outlined by the document NFPA 1001, but in many states and jurisdictions, volunteers aren't required to become certified. Only a minority of volunteers ever make it that far. Most volunteer firefighters work other jobs and can't devote full-time hours to training. Instead, local fire departments offer weekly or monthly training events to ensure everyone develops the skills they need. Other than in the state of Florida, volunteer firefighters aren't restricted from any firefighting tasks. Some departments consist entirely of volunteers, including the truck drivers, called engineers, who often have experience driving big rigs or school buses. In addition to driving, engineers operate the hose pumps.

Image courtesy Kathy Bishop /

For a career firefighter, becoming an engineer is a first-level promotion in the department. Firefighters are usually eligible for such a promotion after a few years of working for the department. It is then up to newer crew members to battle the blazes. From there, one can move up the ranks of the department. Standard ranks go as follows:

• Firefighter
• Engineer
• Lieutenant
• Captain
• Battalion Chief
• Deputy Chief
• Assistant Chief
• Chief

10 Most Dangerous Jobs in America

by the editors of Publications International, Ltd.

Logging is typically the most dangerous job in America.

Before you complain about punching the time clock, read this list for some perspective. Maybe the coffee stinks and you don't like your boss, but at least the threat of death or injury isn't perpetually hanging over your head. The order may change from year to year, but these are typically the most dangerous jobs in America.

1. Logger
2. Pilot
3. Fisher
4. Iron/Steel Worker
5. Garbage Collector
6. Farmer/Rancher
7. Roofer
8. Electrical Power Installer/Repairer
9. Sales, Delivery, and Other Truck Driver
10. Taxi Driver/Chauffeur

How Pickpockets Work

by Tom Harris
Pickpocketing is one of the oldest and most widespread crimes in the world. The appeal is its relative safety: A skilled pickpocket can make off with just as much money as an armed robber, without much danger of confrontation or risk of being identified in a line-up. By the time the victim even realizes what has happened, the pickpocket is long gone. And since no weapons are involved, pickpockets who do get caught face minimal jail time.

All of this is bad news for the rest of us. When you're travelling, a pickpocket can easily ruin your trip, lifting your money, credit cards and identification in a few seconds. And there's very little hope of getting any of your stuff back.

In this article, we'll see how these thieves can rob people blind without them even knowing it. We'll also find out what you can do to avoid being a "mark" (a con or pickpocket target) and what you should do if your wallet is stolen.

Pickpocket using a magazine as cover
The pickpocket appears to be engrossed in a magazine while sneaking a hand from under his jacket into the mark's purse.

There are all sorts of pickpockets in the world, working at various skill levels. The lowest level is made up of simple opportunists. These pickpockets don't employ any special technique; they simply seek out people who have left themselves vulnerable. For example, college students often study in crowded public areas, with their backpacks sitting open next to them. A pickpocket simply sits near a student and surreptitiously reaches into the victim's backpack. Opportunists also target people sleeping at the beach and people waiting around with their luggage in airports.


The "sandwich" technique: The stall stops suddenly, and the pick bumps into the mark from behind, lifting her wallet.
Getting a wallet out of somebody's pocket or purse is a little more difficult because the pickpocket has to actually touch the mark or something close to the mark's body. The basic approach is to mask the illegal physical contact with expected, benign physical contact.

In a crowded subway car, for example, it's normal for strangers to press up against you, so you don't even notice something pressing against your pocket or purse. If the pickpocket is good, the mark never feels a thing. Usually, pickpockets carry jackets or newspapers to cover their hands while they work.

The same approach works in less crowded areas as well. A pickpocket team might casually sandwich you between them, in order to press up against your body. In a standard scheme, the "stall" suddenly stops in front of the mark so that the mark bumps into her. The "pick" pretends to accidentally bump into the mark from behind and graciously apologizes while removing the mark's wallet. It might seem strange that the stall suddenly stopped, but the pick seems completely innocent so the mark doesn't notice she's been robbed.
Compassion and Distraction
Just as in a magic show, the major method at work here is distraction. Human beings usually focus their attention on one thing, so if you give them anything interesting to focus on, they won't pay attention to their money and valuables.

In the pickpocketing world, distraction can get pretty elaborate. Two members of a team might stage a fight while the third member takes advantage of the inattentive crowd. Child pickpockets may try to show something to a mark, like a drawing or a toy, while other children sneak up from behind. Another common trick is to surreptitiously spray someone with bird droppings, or a convincing facsimile, and then offer to help clean it off.

One of the most effective distractions is sex: An attractive woman, usually pretending to be drunk, will touch an unsuspecting man affectionately, and lift his wallet or watch while he's distracted.

Some pickpockets play on compassion in their distractions. They "accidentally" drop change or shopping bags on the ground so that someone will stop to help them. While the mark is kneeling on the ground with the first pickpocket, another member of the team steals his or her wallet. At the beach, one member of the team may pretend to be in trouble in the water. When the mark runs in to help out, another member of the team walks off with whatever the mark has left on the beach.

Pickpocket pretending to drop what she's carrying
One member of the pickpocket team pretends to drop what she's carrying. When the mark stoops to help, the second pickpocket lifts her wallet from her purse.

Sometimes, pickpockets don't want to distract you from your money; they want to bring your attention to it. For example, one member of a pickpocket team might yell out "Somebody just stole my wallet!" in a crowded subway station. Most people's automatic reaction is to make sure they still have their own wallet and valuables, so they'll pat whatever pocket it's in. This makes the pickpockets' job a lot easier -- it shows them exactly where to look. Pickpockets will also stake out ATMs or cash registers and watch where people put their money. Pickpockets will also "fan" victims -- casually brush by to feel where the mark's wallet is before trying to steal it.

Pickpockets are always coming up with new schemes, so it's nearly impossible to make yourself completely immune to their tricks. But you can make their work a lot harder, as we'll see in the next section.
Protecting Yourself from Pickpockets
It's difficult to spot every pickpocket, no matter how careful you are, because pickpockets generally camouflage themselves. They are very careful not to fit the common conception of criminals. Many dress like wealthy businessmen and women; others carry babies, who they use to hide what their hands are doing. Some even mimic tourists, their prime targets.

The best defense against pickpockets is to make it hard to get to your valuables. It's not a good idea to carry your wallet in your back pocket, because it's fairly easy for a pickpocket to sneak up behind you. Front pockets are safer, but the best option is a money belt under your clothes. Fanny packs are extremely vulnerable, particularly when the pouch is on your back rather than your front. Backpacks and purses are also attractive to pickpockets. If you need to carry a purse, you should hold it under your arm and cover it with your hand in crowded areas.

Another good defense is to employ some distraction methods of your own. Carry an easily accessible "dummy" wallet in your pocket or purse so pickpockets never seek out your real wallet.

It's also important not to look like a good target. Pickpockets are drawn to people who look lost, confused or distracted. People who seem sure of themselves and aware of their surroundings are less attractive targets. Remember, most pickpockets are cautious thieves who want to avoid confrontation. Even if they think they could steal something off you, they'll tend to pass you over if you don't look like the safest mark in a crowd.

Even if you do take all of these precautions, you could still fall victim to pickpockets. You can minimize the damage if you're prepared. Keep a list of everything in your wallet or purse, especially all credit card numbers. This makes it a lot easier to straighten everything out if somebody does steal from you. It's also a good idea to spread out your money, credit cards and identification in different places, so you're less likely to lose it all at once. Be very careful what else you put in your wallet. It's not a good idea to walk around with your Social Security card, for example, or to carry any personal access codes (especially ATM codes) on you.

Pickpockets can completely ruin a trip to a foreign country if you aren't prepared. When you lose your identification, you could even get stuck in that country until everything gets sorted out. To make the process as easy as possible, you should keep photocopies of your credit cards, your passport, and any other forms of identification. Keep copies back at your hotel, and leave separate copies with somebody at home. Even if you lose everything, your friend can fax you the information you need. It's also a good idea to prepare a list of emergency numbers and addresses before your trip. Find out where your country's foreign embassy is, and write down the local police station's number.

If you do discover that your credit cards and identification are missing, at home or abroad, it's important to act quickly. Call the credit companies and cancel the cards right away. Then file a report with the police, and contact the Department of Motor Vehicles (if your license is stolen) and the Social Security Administration (if your Social Security card is stolen).

With your credit cards and identification, a thief could try to steal your identity, which could take years to sort out. Contact the major credit reporting agencies right away so they know that someone might try to establish credit in your name. In the United States, the three major agencies are Equifax, Experian and TransUnion. (This site has a good guide on how to handle identity theft.)

Pickpockets are going to be around for a long time, and there's not much law enforcement can do about it. For impoverished people with few other options, and for lifelong criminals as well, it's a relatively easy way to steal a good amount of money with minimal risk. But if you're informed and prepared, they'll most likely move on to a better target.

For much more information on pickpockets and their methods, check out the links on the next page.
စာေစာင္တစ္ခုမွ ကူးယူးသည္။

က်ေနာ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ား ...

ကလိုေစးထူး

Tuesday, 20 November 2007 13:33 - ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္

က်ေနာ့္ကို တေယာက္ေယာက္က မင္းဘာလူမ်ိဳးလဲ ေမးရင္ အေတာ္ ေျဖရခက္ပါတယ္။ ဘာလုိ႔လဲ ဆိုေတာ့ က်ေနာ့္ ေမေမဘက္က အဘုိးက ကရင္၊ အဘြားက ကရင္-ဗမာ ကျပား၊ အဲဒီေတာ့ ေမေမ့ဆီမွာက ကရင္ေသြး သုံးမတ္ေလာက္ ပါတယ္။ ေဖေဖတုိ႔ကေတာ့ အညာသား မ်ိဳးရိုးေတြဆုိေတာ့ ဗမာပဲ ထားပါေတာ့။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္က ကရင္လား၊ ဗမာလား ဘာေကာင္ၾကီးမွန္း မသိတဲ့ တိုင္းရင္းသား တခုခု ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဗမာဘက္ကို ပိုမ်ားတယ္လို႔ ယူဆမိေတာ့ သူမ်ားေမးလာရင္ ဗမာလုိ႔ပဲ အလြယ္ေျဖျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္ ငယ္ငယ္တုန္းက ကရင္ ဒုံးအကကို ေကာင္းေကာင္းၾကီး ကတတ္တာကို ခပ္ေရးေရး မွတ္မိေနပါေသးတယ္။ ေဖေဖေမေမက ျဖစ္ျဖစ္၊ အဘိုးက ျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ့္ကို ေျမွာက္ပင့္ၿပီး ကရင္ ဒုံးအကခိုင္းရင္ ကျပေလ့ ရိွပါတယ္။ တကယ္လုိ႔မ်ား က်ေနာ္တုိ႔ မိသားစု ရန္ကုန္ကိုသာ မေျပာင္းျဖစ္ခဲ့ၾကရင္ က်ေနာ္ဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဗမာေသြးပါတယ္ဆိုတာ လုံး၀ၾကီး ေမ့သြားစရာ ရိွပါတယ္။ မိဘေတြရဲ့ အလုပ္အကိုင္ အေျခအေနအရ ေရႊၿမိ့ဳေတာ္ ရန္ကုန္ကို ေျပာင္းလာၿပီးတဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ က်ေနာ္တေယာက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိ ကရင္ေသြးပါတယ္ ဆုိတာေတာင္ ေမ့သြားေလာက္ေအာင္ ဗမာေတာ တိုးခဲ့ပါေတာ့တယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ဗမာပါး ၀တယ္ေပါ့။ ဗမာမ်ိဳး၊ ဗမာႏြယ္၊ ဗမာ၀န္းက်င္ၾကားမွာ ဆယ္စုႏွစ္ တခုၾကာေအာင္ ေကာင္းေကာင္းၾကီးကို ၿမိ့ဳႀကီးသားၾကီး လုပ္ခဲ့တာေပါ့။ ကရင္စကား ဆိုတာလဲ တလုံးမွကို မသိေတာ့ပါ။ ၁၉၉၀ ျပည့္နွစ္မွာ ေမေမနဲ႔ အတူ က်ေနာ္တို႔ ၿမိဳ႔ေလးကို ျပန္ေျပာင္းခဲ့ရေတာ့ ဇာတိၿမိ့ဳက သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ေဆြမ်ိဳးေတြက က်ေနာ့္ကို ရန္ကုန္သားလို႔ က်ီစယ္ၿပီး ေခၚၾကပါတယ္။ သူတုိ႔တေတြ႔ရဲ့ နားထဲမွာ က်ေနာ္ေျပာတဲ့ ေလသံက ရန္ကုန္သံ ေပါက္ေနသတဲ့၊ အမွန္က က်ေနာ့္နားထဲမွာလဲ သူတို႔ေလသံက ၀ဲေနပါတယ္။ က်ေနာ္ ေက်ာင္းစတက္တဲ့ေန႔က ဆိုရင္ အတန္းထဲမွာ ဆရာမက နာမည္စာရင္းေခၚေတာ့ ေက်ာင္းသား တေယာက္ေယာက္ကို ေခၚရင္ ရိွပါတယ္ခင္ဗ် လို႔ ထူးရမွာကို စကားသံ ၀ဲတဲတဲ မပီတပီနဲ႔ ဆိပါတယ္ခင္ဗ်၊ ေက်ာင္းသူဆုိရင္ ဆိပါတယ္ဆင့္ လို႔ ထူးၾကတာကို စိတ္ထဲကေတာင္ ႀကိတ္ရယ္ေနမိခဲ့ ပါေသးတယ္။ ေနာက္မ်ားေတာ့လဲ အဲဒီ ပတ္၀န္းက်င္မွာပဲ က်ေနာ္လဲ ေမြ႔ေလ်ာ္ရင္းနဲ႔ပဲ ရွ နဲ႔ ဆ ကို မပီေတာ့တဲ့ အဲဒီ ေလသံ ၀ဲတဲတဲ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ၿမိ့ဳေလးက က်ေနာ္ေနတဲ့ ရပ္ကြက္မွာ မြန္တုိင္းရင္းသားေတြ အေတာ္မ်ားပါတယ္။ တခါတေလ ၿမိ့ဳခံတပ္ကို ပုန္ကန္သူ တပ္ဖြဲ႔ေတြက လက္နက္ၾကီးေတြနဲ႔ လွမ္းလွမ္းပစ္ၾကတဲ့ အခါ အိမ္နီးနားခ်င္းက မြန္မိသားစုေတြ သူတုိ႔ အခ်င္းခ်င္း ကလိန္းေညာ့၊ ကလိန္းေညာ့ (လာလာ) လို႔ မြန္လိုေခၚရင္း ဗုံးခိုက်င္းေတြထဲ ေျပး၀င္ သြားၾကတတ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ က်ေနာ္လဲ မြန္သူငယ္ခ်င္းေတြ အထုိက္အေလ်ာက္ ရလာေတာ့ မြန္တေယာက္ေယာက္ကို ေတြ႔ရင္ "ေဟ့၊ ျပတ္၊ အာ့ေလာ့ေဒၚ" (သူငယ္ခ်င္း၊ ဘယ္လဲကြ) လို႔ ႏႈတ္ဆက္တတ္ လာပါတယ္။ ကရင္ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ဆုံေတာ့လဲ ဒီလိုပါပဲ။ ေ၀း၊ ေက်ာ္ လုိ႔ အစခ်ီ ႏႈတ္ဆက္ရင္း မူးေနာ္ေလးေတြရဲ့ အိမ္သြားသြားလည္၊ နအဲ့ရာ ေအာ့လဗုံေနာ္ လို႔ မပီတပီေျပာရင္း ကရင္သားေလး လုပ္ခဲ့ျပန္တာပါပဲ။ စိတ္ထား ျဖဴစင္လွၿပီး အၿမဲတမ္း ၾကည္စင္စြာ ျပဳံးေနတတ္တဲ့ ကရင္ လူမ်ိဳးေတြကို ခင္မင္လွပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ က်ေနာ့္ကို ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ ကရင္ျပည္နယ္ကိုလဲ ပိုခ်စ္တတ္လာပါတယ္။ ဇာတိၿမိ့ဳေလးမွာ အေနၾကာလာတာနဲ႔ အမွ် တိုင္းရင္းသား သူငယ္ခ်င္း မိတ္ေဆြေတြနဲ႔ ပိုထိေတြ႔လာရေတာ့ သူတုိ႔ တေတြရဲ့ စိတ္ကုိ နားလည္လာသလို သူတုိ႔ တေတြရဲ့ ခံစားခ်က္ တခုကို သတိထားမိလာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဗမာလူမ်ိဳးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ခံစားခ်က္တခုပါ။ ဗမာေဟ့ ဆုိတာနဲ႔ သူတုိ႔က သတိၾကီးစြာ ထားၿပီးေတာ့ကို ဆက္ဆံပါတယ္။ တခ်ိဳ႔မ်ားဆုိရင္ေတာ့ ဗမာဆုိတာနဲ႔ မုန္းေနတဲ့ အဆင့္ထိေတာင္ ေရာက္ေနတာကို ၀မ္းနည္းဖြယ္ ေတြ႔လာရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူတုိ႔တေတြ အခုလိုၾကီး ျဖစ္ပ်က္ ခံစားေနတာဟာ အသားလြတ္ၾကီး သက္သက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုလိုနီေခတ္က လက္က်န္ အေမြဆိုး တခ်ိဳ႔ရယ္ေၾကာင့္ေတြနဲ႔ ယခုလက္ရိွ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚ ဆက္ဆံပုံ မူမမွန္တာေတြ၊ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္တာ ေတြေၾကာင့္ ဗမာလူမ်ိဳးစုေတြဟာ အျခား အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြ အတြက္ သတိထား ဆက္ဆံစရာနဲ႔ မုန္းတီးစရာ လူမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာရပါေတာ့တယ္။ ပုိဆုိးတာက ဗမာလူမ်ိဳးက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အင္အား အၾကီးမားဆုံး လူမ်ိဳးျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ တခုခု ေျပာမိလုပ္မိတုိင္းမွာ လက္လြတ္စပယ္ ေျပာဆိုမိ၊ လုပ္ေဆာင္မိတာနဲ႔ လူနည္းစု တုိင္းရင္းသားမ်ား အေနနဲ႔ ဒါဟာ သူတုိ႔ကို ခြဲျခားတယ္၊ ဖိႏိွပ္တယ္လို႔ အထင္ေရာက္ခဲ့ ပါေတာ့တယ္။ ၾကဳံတုနး္ တကယ့္ အျဖစ္အပ်က္ တခုကို ေျပာျပခ်င္ပါ ေသးတယ္။ ဟိုး ကရင္ ေတာနယ္ရြာေလး တရြာကေန က်ေနာ္တုိ႔ ၿမိဳ႔ေလးမွာ ကရင္လုလင္ေလး တေယာက္ ေက်ာင္းလာတက္ပါတယ္။ တႏွစ္တာ ေက်ာင္းတက္၊ စာေမးပြဲေတြ ေျဖၿပီးေတာ့ သူ႔ဇာတိ ကရင္ရြာေလးကို ျပန္သြားေတာ့ သူ႔အေမက သူ႔ကို ဗမာေတာမွာ ေက်ာင္းသြားတက္တာ ဗမာေလသံ ၀ဲလာပါတယ္ဆုိၿပီး စကားေကာင္းေကာင္း မေျပာပါဘူးတဲ့။ ၿပီးေတာ့ ေျပာပါေသးတယ္တဲ့၊ နင္ဟာ ဗမာေတာမွာ သြားေနလာေတာ့ ဗမာ အက်င့္ေတြ ကူးလာၿပီလို႔ ေျပာသတဲ့။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီ ကရင္ အမယ္ၾကီးမွာ အလြန္ မရိွပါဘူး။ သူတုိ႔ ရြာေလးကို စစ္ဆင္ေရး ထြက္ၾကတဲ့ စစ္တပ္ေတြ ၀င္လာၾကတုိင္း ၾကက္ယူ၊ ႏြားယူ၊ ဆန္ယူ၊ ဆီယူ အကုန္ယူလြန္းလို႔ သူ႔စိတ္ထဲမွာ ဒါေတြဟာ ဗမာ စစ္တပ္ေတြ၊ ဗမာေတြဟာ ဒီလုိပဲ အႏိုင္ သိပ္က်င့္တဲ့ လူေတြလုိ႔ စြဲေနေအာင္ ခံစားေနရလို႔ပါ။ က်ေနာ္ ဆယ္တန္းေအာင္လုိ႔ ဘားအံမွာ အေ၀းသင္ တကၠသိုလ္ ေလးႏွစ္ တက္ရတုန္းကလဲ ဒီလိုပါပဲ။ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု သူငယ္ခ်င္းေတြက က်ေနာ္တုိ႔ကို သတိၾကီးစြာ ထားၿပီး ဆက္ဆံတာကို ၀မ္းပန္းတနည္း ခံစားရပါတယ္။ ဒီၾကားထဲ ဗမာလူမ်ိဳး ေက်ာင္းသား တေယာက္ေယာက္က တိုင္းရင္းသား သူငယ္ခ်င္း တေယာက္ေယာက္ကို အမွားလုပ္မိရင္ေတာ့ ပိုဆိုးပါေတာ့တယ္။ ဗမာဆုိတဲ့ လူေတြ ေတာ္ေတာ္ ဆိုးတာပဲ၊ တုိ႔ႏိုင္ငံမွာ သူတုိ႔က လူမ်ားစုဆုိၿပီး ငါတုိ႔ကို ဒီလို လုပ္ၾကတာလုိ႔ ထင္တဲ့အထိကို ျဖစ္ကုန္ပါေတာ့တယ္။ လူမ်ိဳးစြဲလို႔လဲ မစြပ္စြဲရက္တာေတာ့ အမွန္ပါ။ သူတုိ႔တေတြ ခမ်ာမွာလဲ ေထာက္ျပစရာ အျဖစ္အပ်က္ဆုိးေတြက ရိွေနမွာပါ။ အခုဆိုရင္ျဖင့္ ၂၁ ရာစုရဲ့ ေျခာက္လွမ္းေျမာက္ ေျခလွမ္း ၂၀၀၇ကို လြန္လို႔ ၂၀၀၈ ကို မ်က္စပစ္ေနပါၿပီ။ က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံက ဆင္းရဲတုန္း၊ ႏိုင္ငံတကာမွာ မ်က္ႏွာငယ္တုန္းပါပဲ။ မင္းဘယ္က လာတာလဲ ေမးလို႔ ဘားမားကလုိ႔ ေမးတာနဲ႔ မသိဘူးကြလုိ႔ ေျဖတာကမွ ေတာ္ပါေသးတယ္။ ေအာ္၊ အဲဒါ ဆင္းရဲၿပီး အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံပဲကြလုိ႔ ခဏ ခဏ အေျဖခံရလြန္းလို႔ အသည္းနာရေပါင္းလဲ မ်ားပါၿပီ။ ဒီၾကားထဲကမွ ေရစက္ဆုံလုိ႔ မိတ္ေဆြျဖစ္ခြင့္ရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အခ်င္းခ်င္း ဗမာလူမ်ိဳးဆိုၿပီး ထပ္မံခြဲျခား၊ သတိထား ဆက္ဆံ ခံရရင္ေတာ့ ပိုလို႔ ၀မ္းနည္းစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ လူဆိုတဲ့ သတၱ၀ါဟာ အျခားေသာ သတၱ၀ါေတြထက္ အသိဉာဏ္ျမင့္မားသလို ျပသနာေတြကို ဖန္တီးတဲ့ ေနရာမွာလဲ လူကို ဘယ္သတၱ၀ါမွ မမီွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျပသနာေတြကို ဖန္တီးတာဟာ ဘယ္သူလဲ ဆိုတာေတာ့ ခြဲျခား သိေစခ်င္လွပါတယ္။ ေမာင္လွ မေကာင္းရင္ ေမာင္လွ၊ ေမာင္ျမ မေကာငး္ရင္ ေမာင္ျမ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ေမာင္လွနဲ႔ ေမာင္ျမဟာ ဒီလူမ်ိဳးစု ျဖစ္တဲ့ အတြက္ အဲဒီလူမ်ိဳး တခုလုံးက လူေတြကို သတိထားသင့္တယ္၊ ဒီလူမ်ိဳးေတြ မေကာင္းဘူးလုိ႔ စြဲမွတ္ ထင္လိုက္တာဟာ သိပ္၀မ္းနည္းစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ အဲဒီလို ခြဲျခား သိျမင္ျခင္း အားနည္းလို႔ပဲ ထင္ပါတယ္။ အရင္က ႏိုင္ငံ ၉၀ ေက်ာ္သာ ရိွခဲ့တဲ့ ကမၻာ့ေျမပုံေပၚမွာ အခုဆုိရင္ ႏိုင္ငံ ၂၀၀ နီးပါး ေနရာယူေနပါၿပီ။ ေနာက္ထပ္လဲ ထပ္တိုးလာေကာင္း တိုးလာအုံးမွာပါ။ တကယ္လို႔မ်ား က်ေနာ့္ကို ေမြးဖြားတဲ့ ေဖေဖနဲ႔ ေမေမဟာ ဗမာေတြ မဟုတ္တဲ့ တျခားေသာ တိုင္းရင္းသား တခုခုျဖစ္ခဲ့ရင္လဲ က်ေနာ္ဟာ အဲဒီ တိုင္းရင္းသား ျဖစ္ခဲ့မွာ အေသအခ်ာပါ။ က်ေနာ့္မိဘေတြက ဟိုးအာဖရိက တုိင္းျပည္က လူမည္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ရင္ေရာ??။ က်ေနာ့္မွာ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ မရိွပါ။ အာဖရိက တုိင္းရင္းသား လူမည္းေလး ျဖစ္ေနအုံးမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔တေတြ လုပ္ႏုိင္တာ တခုပဲ ရိွပါေတာ့တယ္။ မတူတာကို တူေအာင္ ၾကိဳးစား ညိွၾကၿပီး လူ႔ေဘာင္ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ ေနထိုင္ဖို႔ပါပဲ။ ျမန္မာခ်င္း အတူတူ တိုင္းရင္းသား တေယာက္ေယာက္က က်ေနာ့္ကို နင္တို႔ ဗမာေတြက မေကာင္းဘူးလို႔ ေျပာတာ ခံရတုိင္း စိတ္ဆုိးရမယ့္ အစား က်ေနာ္၀မ္းနည္းပါတယ္။ ဗမာဆုိတ့ဲ လူမ်ိဳးအေနနဲ႔ ၀မ္းနည္းျခင္း မဟုတ္ပါဘူး။ လူကို ခြဲျခားၿပီး မျမင္ပဲ အတိတ္က အရိပ္ဆိုးႀကီး ကပ္တြယ္ ၿငိေနွာင္ေနတာကို စဥ္းစားမိၿပီး ၀မ္းနည္းတာပါ။ ဒါေတြ ဘယ္ေတာ့မ်ားမွ ေပ်ာက္ကြယ္မွာပါလိမ့္။ က်ေနာ္မသိပါ။ ဘယ္သူမွလဲ တိက်တဲ့ အေျဖ တခု ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္ မထင္ပါ။ တခ်ိန္ခ်ိန္ေတာ့ ဒါေတြ ေပ်ာက္ကြယ္ေလာက္ပါရဲ့လုိ႔ ေတြးမိရင္း ဒီစာစုကို ေရးလိုက္ပါတယ္။ (ယခုေဆာင္းပါးကုိ ေခာတ္ၿပဳိင္တြင္ ေဖာ္ျပၿပီး ျဖစ္ပါသည္)